Фотоаппарат - Sputnik Қазақстан
Фото
Әлем және Қазақстан жаңалықтары - суреттер сөйлейді

Мылтық атылмайды: Салбурын немесе ұлттық аңшылық ерекшеліктері - фото

Жазылу
Көшпенділер кезіндегідей Бурабай демалыс көлінің жанындағы күзгі төбелерде ұлттық нақыштағы аңшылық көрсетілімі өтті

Жыртқыш аңды олжалау үшін аңшыға екі адал көмекші қажет, бірі – бүркіт, екіншісі – сұңқар. Жыртқыш құстар жоғары самғап, олжасын бақылайды, мұндай сәтте бір де бір оқ атылмайды, тек қырағы көзбен жыртқыш құс дәлдеп, жемтігін алады.

Бүгінде бүркітпен аң аулау өнері қайтадан танымал бола бастады. Аймақтарда бүркітті дайындау үшін арнайы мектептер құру жоспарланып отыр.

Қазақстанда ұлттық аң аулау дәстүрін сақтауға "Қансонар" қауымдастығының өкілдері үлес қосып келеді. Қауымдастық аңшы құстармен және иттермен дәстүрлі аң аулауды дамытуды насихаттайды.

Қауымдастық мәліметінше, бүгінде бір жарым мыңға жуық ұлттық тазы тұқымдас ит бар. Ұйымдастырушылар аң аулаудың бұл түрін реми түрде спорт түрі деп танығысы келетінін айтады.

Оқи отырыңыз: Испан кемпірқосағы мен отқа оранған ұшақ: Aerial Photography Awards 2020 үздік суреттері

Тазы – аңшы иттің тұқымы, қазақтың аңшы иті. Иттер атпен жүріп аң аулауға арналған, ұзақ жүріске шыдамды келеді. Қазақстан кинологтар одағы мен кейбір басқа елдердің кинологиялық ұйымдары қазақтың аңшы итінің тұқымы ретінде таныған. Бұл Азия халықтарының көшпелі өмір салтына бейімделген ежелгі ит тұқымының бірі.

Аңшылардың көрсетілімдері мәдениет және спорт министрлігінің ұлттық спорт түрлері басқармасы, сондай-ақ "Қансонар" қауымдастығымен бірлесіп ұйымдастырылды.

Бурабай курортты көлінің маңындағы төбелерде аң аулау қалай өткенін Sputnik Қазақстан материалынан көріңіз.

© Sputnik / Абзал КалиевҚазақстанда 15 қазан мен 15 ақпан аралығында терісі бағалы (мамық жүнді) аңдарды аулауға рұқсат берілген. Осы аралықта "Қансонар" өткізуге болады, яғни алғаш түскен қардан аңның ізі оңай көрінеді.
Қансонарла аңғы шыққан аңшы - Sputnik Қазақстан
1/15
Қазақстанда 15 қазан мен 15 ақпан аралығында терісі бағалы (мамық жүнді) аңдарды аулауға рұқсат берілген. Осы аралықта "Қансонар" өткізуге болады, яғни алғаш түскен қардан аңның ізі оңай көрінеді.
© Sputnik / Абзал КалиевМамандардың айтуынша, аң ұстайтын жыртқыш құстармен аңшылық құру кезінде ең бастысы қатты жел болмауы керек.
Аңшылық құру - Sputnik Қазақстан
2/15
Мамандардың айтуынша, аң ұстайтын жыртқыш құстармен аңшылық құру кезінде ең бастысы қатты жел болмауы керек.
© Sputnik / Абзал КалиевАлғаш қар жауған кезде ит қоян немесе түлкіні оңай ұстайды. Жабайы аң қар үстінде жүрген кезде денесі суланады, ал иттің бойы ұзынырақ әрі ол күштірек болады. Сондықтан аңшылар дәстүрлі түрде аңға итпен шығады
Жабайы аң қар үстінде жүрген кезде денесі ылғалданады, ал иттің бойы ұзын әрі күштірек болады - Sputnik Қазақстан
3/15
Алғаш қар жауған кезде ит қоян немесе түлкіні оңай ұстайды. Жабайы аң қар үстінде жүрген кезде денесі суланады, ал иттің бойы ұзынырақ әрі ол күштірек болады. Сондықтан аңшылар дәстүрлі түрде аңға итпен шығады
© Sputnik / Абзал КалиевАң аулауға салатын ұлттық тазы тұқымды ит басқа иттерден ерекшеленіп тұрады. Мысалы, орыстың иттері бойшаң және жылдам болады. "Салбурын" ұлттық аң аулау орталығының директоры Қанат Ахметовтің айтуынша, тазы бұл иттермен салыстырғанда баяу жүгіреді, бірақ ұзақ қашықтыққа шыдайды.
Аң аулауға салатын ұлттық тазы тұқымды ит басқа иттерден ерекшеленіп тұрады - Sputnik Қазақстан
4/15
Аң аулауға салатын ұлттық тазы тұқымды ит басқа иттерден ерекшеленіп тұрады. Мысалы, орыстың иттері бойшаң және жылдам болады. "Салбурын" ұлттық аң аулау орталығының директоры Қанат Ахметовтің айтуынша, тазы бұл иттермен салыстырғанда баяу жүгіреді, бірақ ұзақ қашықтыққа шыдайды.
© Sputnik / Абзал КалиевАхметовтің айтуынша, тазы – аң аулауға арналған әмбебап тұқымды ит. Мұндай тұқымды ит аңды өзі тауып, өзі алады. Ал орыс иттері бірге жұмыс істейді. Бірі аңды тауып, ашық алаңға шығарса, екіншісі бас салады. Ал тазылар бұл екі қызметті өзі атқарады.
Тазы – аң аулауға арналған әмбебап тұқымды ит - Sputnik Қазақстан
5/15
Ахметовтің айтуынша, тазы – аң аулауға арналған әмбебап тұқымды ит. Мұндай тұқымды ит аңды өзі тауып, өзі алады. Ал орыс иттері бірге жұмыс істейді. Бірі аңды тауып, ашық алаңға шығарса, екіншісі бас салады. Ал тазылар бұл екі қызметті өзі атқарады.
© Sputnik / Абзал Калиев"Қансонар" аңшылар және аңшылық шаруашылығы субъектілері қоғамдық бірлестіктерінің республикалық қауымдастығының кинологиялық клубы бар. Қанат Ахметовтің айтуынша, бұл клубтың басты міндеті – тазы мен төбет ұлттық тұқымдарын жаңғырту. Жетпіс жылдан астам уақыт бойы бұл тұқым жоғалып, ұмытылып қалды. Сол себепті қазір клубқа тұқымдарды жандандыру үшін іріктеу жасайтын мамандар шақырылып жатыр.
Қанат Ахметовтің тазы иттері - Sputnik Қазақстан
6/15
"Қансонар" аңшылар және аңшылық шаруашылығы субъектілері қоғамдық бірлестіктерінің республикалық қауымдастығының кинологиялық клубы бар. Қанат Ахметовтің айтуынша, бұл клубтың басты міндеті – тазы мен төбет ұлттық тұқымдарын жаңғырту. Жетпіс жылдан астам уақыт бойы бұл тұқым жоғалып, ұмытылып қалды. Сол себепті қазір клубқа тұқымдарды жандандыру үшін іріктеу жасайтын мамандар шақырылып жатыр.
© Sputnik / Абзал Калиев"Қансонар" қауымдастығы құс және иттермен қарусыз аң аулауды дамытумен айналысады.
Атпен келе жатқан аңшылар - Sputnik Қазақстан
7/15
"Қансонар" қауымдастығы құс және иттермен қарусыз аң аулауды дамытумен айналысады.
© Sputnik / Абзал КалиевБүркіт итпен бірге аңды жақсы аулайды. Ит бұталар арасындағы жабайы аңды (қоян, түлкі, қасқыр) үркітіп ашық жерге шығарады, ад бүркіт жоғарыдан тап береді.
Бүркітші - Sputnik Қазақстан
8/15
Бүркіт итпен бірге аңды жақсы аулайды. Ит бұталар арасындағы жабайы аңды (қоян, түлкі, қасқыр) үркітіп ашық жерге шығарады, ад бүркіт жоғарыдан тап береді.
© Sputnik / Абзал КалиевТөртінші бағдар – мұның бәрін басқаратын және аң аулаудан эстетикалық ләззат алатын адам.
Бүркітші - Sputnik Қазақстан
9/15
Төртінші бағдар – мұның бәрін басқаратын және аң аулаудан эстетикалық ләззат алатын адам.
© Sputnik / Абзал КалиевАхметовтің айтуынша, қазір түлкі, қоян немесе борсық - бүркіттер мен аңға шығатын иттердің негізгі олжасы
Бүркіт - Sputnik Қазақстан
10/15
Ахметовтің айтуынша, қазір түлкі, қоян немесе борсық - бүркіттер мен аңға шығатын иттердің негізгі олжасы
© Sputnik / Абзал КалиевАң аулау сәтті болуы үшін бүкіл команда – құс, ит, жылқы және адам бір-бірімен тығыз жұмыс істеуі керек. Топтың барлық мүшесі бір-біріне сеніп, қорықпауы қажет. Бүркіт итпен бірге әрекет етеді. Жылқы бүркітті ұстап тұруы қажет. Егер жылқы мен бүркіт тіл табыса алмаса, қауіп төнуі мүмкін. Бүркіт қанатын қаққан кезде жылқының қорқып кетуі қауіпті саналады. Қанат Ахметов осы секілді жәйттер аңшылық алдында пысықталуы тиіс деп санайды.
Бүркітші - Sputnik Қазақстан
11/15
Аң аулау сәтті болуы үшін бүкіл команда – құс, ит, жылқы және адам бір-бірімен тығыз жұмыс істеуі керек. Топтың барлық мүшесі бір-біріне сеніп, қорықпауы қажет. Бүркіт итпен бірге әрекет етеді. Жылқы бүркітті ұстап тұруы қажет. Егер жылқы мен бүркіт тіл табыса алмаса, қауіп төнуі мүмкін. Бүркіт қанатын қаққан кезде жылқының қорқып кетуі қауіпті саналады. Қанат Ахметов осы секілді жәйттер аңшылық алдында пысықталуы тиіс деп санайды.
© Sputnik / Абзал КалиевБүркіт пен тазы – бәсекелес, алайда жұп болып жұмыс істей алады. Мұндай жұпты ұзақ уақыт үйретіп, тәрбиелеу керек. Бір-бірімен таныс емес бүркіт пен тазыны бірге далаға шығаруға болмайды, дейді Ахметов.
Олжасын қағып түскен бүркіт - Sputnik Қазақстан
12/15
Бүркіт пен тазы – бәсекелес, алайда жұп болып жұмыс істей алады. Мұндай жұпты ұзақ уақыт үйретіп, тәрбиелеу керек. Бір-бірімен таныс емес бүркіт пен тазыны бірге далаға шығаруға болмайды, дейді Ахметов.
© Sputnik / Абзал КалиевБұл жолы аңшылар қарсақты – аяғы ұзын дала түлкісін олжалады. Ахметовтің айтуынша, кәдімгі қызыл түлкіні ымырт кезде жиі кездестіруге болады. Бұл уақытта түлкі кеміргіштерді аулауға шығады.
Аңшылар - Sputnik Қазақстан
13/15
Бұл жолы аңшылар қарсақты – аяғы ұзын дала түлкісін олжалады. Ахметовтің айтуынша, кәдімгі қызыл түлкіні ымырт кезде жиі кездестіруге болады. Бұл уақытта түлкі кеміргіштерді аулауға шығады.
© Sputnik / Абзал КалиевҚанат Ахметовтің сөзінше, аңшы бүркіт пен итті аң аулағаннан кейін нәтижесіне қарамастан тамақтандырып, мақтау қажет. Бұл аң аулауға ынталандыратын тәрбиенің маңызды бөлігі.
Олжасын қағып түскен бүркіт - Sputnik Қазақстан
14/15
Қанат Ахметовтің сөзінше, аңшы бүркіт пен итті аң аулағаннан кейін нәтижесіне қарамастан тамақтандырып, мақтау қажет. Бұл аң аулауға ынталандыратын тәрбиенің маңызды бөлігі.
© Sputnik / Абзал КалиевИт жүгіртіп, құс салып, аңшылардың топтасып аңға шығуы - қазақтың ежелгі дәстүрі, оны халқымыз "Салбурын" деп атайды. Щучье-Бурабай демалыс аймағындағы Ұлттық аңшылық орталығы осындай атауға ие.
Аңшылар мен бүркітшілер - Sputnik Қазақстан
15/15
Ит жүгіртіп, құс салып, аңшылардың топтасып аңға шығуы - қазақтың ежелгі дәстүрі, оны халқымыз "Салбурын" деп атайды. Щучье-Бурабай демалыс аймағындағы Ұлттық аңшылық орталығы осындай атауға ие.
Жаңалықтар
0