МӘСКЕУ, 18 қазан — Sputnik, Тимур Селиванов. Царицыно саябағындағы Үлкен сарайда "Елшілік кештері" жобасының аясында 14 қазан күні кешке бір жарым сағаттық ұлттық және авторлық музыка концерті өтті. "Қазақстанның музыкалық әлемі" атты кеште Sputnik тілшісі де болды.
Тувадан Лос-Анджелеске дейін
Үлкен сарайдағы Екатерина залында ақ рояльде қара көйлек киген пианист қыз отыр, сахнаның ар жағында "Алтын орда" триосы қойылымға әзірленуде.
"Алтын орда" музыканттарының бірі аспаптарын алма-кезек айырбастайды: біресе қобызда, біресе сыбызғыда ойнап, кейде рейнстик – жаңбыр үнін салатын ағаш трубаны қолына алады. Тіпті анда-санда қалтасынан варган атты әлемдік халықтық аспапты алып шығады.
Санжай Әлмішев есімді музыканттың айтуынша, "Алтын Орда" тобының мүшелері бүкіл қазақ музыкалық аспаптары мен классикалық инструменттерде ойнай алады. Мәселен, әріптесі Венера гитара класында білім алған, бірақ бүгін жетігенмен саз орындайды екен. Домбыра шертпейтін қазақ жоқ, дейді Санжай.
"Бірге өнер көрсетіп жүргенімізге үш жыл. Ресейге сирек келеміз, көбінесе Еуропада концерт береміз. Биыл Әзербайжан, Франция, тіпті Туваға барып қайттық. Алда Лос-Анджелеске жол тартсақ деген жоспарымыз бар", — деп жоспарларымен бөлісті ол.
Ұялудың қажеті жоқ
Концерт алдында саябақ директоры Елизавета Фокинаның қатысуымен видео серуен көрсетілді. Ол Царицыно музейіне қойылған қазақ бұйымдары мен қыш ыдыстары туралы айтты.
Одан кейінгі сөз кезегін алған қазақстандық театр және кино актері Сергей Погосян қазақ домбырасының қасиетті үні туралы әңгімеледі.
"Бұл — қазақтардың жан дүниесі мен толғанысынан сыр шертетін бірден бір аспап. Сәби шыр етіп дүние есігін ашқанда домбырамен қарсы алады, жаңа түскен келіннің бетін домбырамен ашады, домбыра жылай да, күле де біледі", — дейді Погосян.
Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген әртісі Айгүл Үлкенбаева домбырамен күй төкті. Бір қарағанда импровизация болып көрінгенімен, шын мәнісінде қазақ классиктері – Есбай, Қазанғап және Нұрғиса Тілендиевтің қайталанбас туындылары орындалды.
Көрермендер ду қол шапалақ соғып, қошемет көрсетті, жүргізуші "Қысылмаңыздар, "Браво!" деп айғайлаңыздар. Көптеген қазақстандықтардың туған елінен жырақта жүріп, ұлттық музыканы сирек тыңдайтынын білемін" деп қонақтардың делебесін қоздыра түсті.
Сары даланың самал желі
Қазақстан мен Татарстанның халық әртісі Нұржамал Үсенбаева "Алқоңыр" әнін тамылжыта орындап, артынша Легар опереттасындағы Джудиттаның ариясын шырқады.
Келесі орындаушылар — "Алтын орда". Кенет сары даланың самал желі соққандай болды – бұл қобыз, содан соң жетігеннің үні баяу қосылды. Міне, сыбызғының да сазы құлаққа жетті.
Гүл жазира дала
Жүргізуші ұшы-қиыры көрінбейтін жазира даланың сұлулығын ерекше бейнелі сөздермен сипаттайды:
Жазира даланың сол бір көрінісін көз алдымызға елестетіп отырғанда, республикалық байқаулардың лауреаты Айгүл Қосанова ән сала бастады. Домбыраның күмбірлеген үні біресе ойнақы, біресе баяу естіледі. Даланың әні көрермендерді елітіп, сол ырғақта шапалақ соғылды.
Пианист Ида Каплан Нағым Меңдіғалиевтің "Домбыра туралы аңызын" жалғастырды.
Асыл мұрамыз
Соңғы орындаушыны сахнаға шақырған жүргізуші "Асыл мұрамыз" деп хабарлады. Көрермендер алдына КСРО мен Қазақ ССР-нің халық әртісі Әлібек Дінішев шықты.
Аты аңызға айналған әнші Абайдың "Желсіз түнде жарық ай" туындысынан бастап, бірнеше ән орындап, көрермендерді қуанышқа бөледі.
"Біз кешімізді Қазақстанның қолөнер туындыларының жинағынан бастадық. Менің ойымша, әр адам басынан өткен тамаша сәттерді жадында мәңгі сақтап жүреді. Бүгінгі концерт менің жүрегімнен орын алды, сіздерге де сондай әсер қалдырды деп сенемін", — деп жоба кураторы кешті аяқтады.
