НҰР-СҰЛТАН, 3 тамыз – Sputnik. Батыстың бұқаралық ақпарат құралдары шілденің соңында адамзат Жердің жылдық ресурсын тауысқанын хабарлап жатыр. Тамыздан бастап желтоқсанның соңына дейін жер қойнауынан алынатын және атмосфераға шығарылатынның барлығы экологиялық қарыз деп аталатын тізімге енгізіледі.
Мамандардың есебіне сәйкес, адам баласы үшін қазіргі тұтыну мен өндіріс көлемін сақтау үшін ғаламшардың бүгінгі мүмкіндіктерінің кемінде үштен екісі қажет болады. Осы тұста Грета Тунбергті еске алмаса болмайды.
Сол шақта "әлемнің өркениетті мемлекеттері" азық-түлік пен тағамды пластик ыдыстарға салып жатқанда, КСРО халқы дүкенге тор сөмке ұстап барып, азық-түлікті пергамент қағазға орап, ал пластик пакеттерді қайта қолдану үшін жуып-құрғатып алатын.
Балаларды металл сынықтарын, газеттер мен журналдарды тиісті қабылдау орындарына тапсыруға үйретті: 20 килограмм макулатура үшін жаңа басылған құнды кітаптар берілетін. Сол сияқты сүт, шарап пен сыра құйылған шыны ыдыстарды да өткізетін. Бұл "кедейліктен" туындаған әдет емес, ол тұрмыстық мәдениеттің бір бөлігі болған дағды, деп атап өтті басылым.
"Табиғатты қорғау" туралы шешім қабылдаған "өркениетті әлемнің" әдісіне қайта оралсақ. Ауаға CO2 қалдықтарының шығуын төмендетуді көздейтін Киото хаттамасы іске қосылған шақтан бері парниктік газдар көлемі азаймағаны және биржа саудасындағы ең тиімді тармақтардың біріне айналғаны белгілі болды.
Шығарындыларға арналған квоталар мұнай, бидай, какао-атбас бұршақтары сынды тауарға айналды.
Ал үлкен ақша айналымы бар жерде алаяқтық қоса ілесетіні анық. 2015 жылы Парижде климат жөніндегі конференция аяқталғаннан кейін облигациялар орналастырудан пайда көруге мүмкіндік беретін "жасыл бондтар" деп аталатын қаржы құралдары құрылды.
Қарызды ірі банктер немесе Еуразия орталық банкі кепілдендіреді. Көлемі жылына ондаған миллиард долларға жетеді.
Бірақ нағыз түбегейлі өзгеріс үш жыл бұрын Грета Тунбергті Швеция парламентінің алдына әкеліп, "экология мәселесіндегі Жанна д'Арк" етіп көрсеткен кезде басталды. Бұл 2018 жылдың жазында болды. Жетекші ақпарат агенттіктерінің телевизия топтары әр жұма сайын скандинавиялық корольдік риксдагының алдына жиналып, Гретаның айтқан сөзі мен жасаған әрекеті жайлы ақпарат таратты. Мұндай пиарға тіпті спорт пен кино әлемінің жұлдыздары, саясаткерлер де қызыға әрі қызғана қарады.
Бұл ойды жүзеге асыру жылына 100 миллиард долларды қажет етті. Мұндағы басты мақсат еуропалық банк құрылымындағы барлық ақша тетігін тежеп, жасыл технологиялардың пайдасына орай нарықты реттеу болды. Алайда бұл макулатура мен металл сынықтарын жинауды емес, қаражат ағынының адресаттарын және жасыл революция бенефициарларын өзгертуді көздеді.
Сол шақтан бері Грета Тунбергтің өткір ойлары да бәсеңдеді. Оның соңғы мәлімдемесі коронавирусқа қарсы вакцинаны әділетсіз үлестіруге қатысты болды.
