Беларусь жерінде Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымына (ҰҚШҰ) мүше алты мемлекеттің ішіндегі төрт елдің (Беларусь, Ресей, Қазақстан, Тәжікстан) әскери бөлімшелерінің жоспарланған "Мызғымас бауырластық" командалық-штабтық жаттығулары Батыстың әскери және саяси қысымының өсуіне қарамастан, қауымдастықтың бітімгершілік күштерінің ұлттық және ұжымдық мүдделерді тиімді қорғауға дайын екенін көрсетеді.
Жаттығуларға ішкі істер және төтенше жағдайлар министрліктерінің бөлімшелері де тартылды.
103-ші жеке гвардиялық десанттық бригада полигонда екі негізгі міндетті шешуде. Олар: барлық деңгейдегі командирлер мен штабтардың бітімгершілік операциясының бейбітшілікті сақтау жолындағы жаттығулары және әскерлердің тәжірибелік іс-әрекеттері. ҰҚШҰ ұжымдық бітімгершілік күштері әлеуетінің 20%-і қатысады, олардың жалпы саны шамамен 3600 адамды құрайды. Оқу-жаттығуларға ҰҚШҰ біріккен штабының бастығы генерал-полковник Анатолий Сидоров пен ҰҚШҰ Бас хатшысы Станислав Зась тікелей басшылық етеді.
ҰҚШҰ-ның Беларусьтегі жоспарланған маневрлері одақтас мемлекеттің шекарасына жақын жерлерде НАТО-ның іс-әрекетін күшейту аясында қызығушылық туғызады. ҰҚШҰ-ға мүше кейбір елдерде батыстық "серіктестердің" қатысуымен ішкі саяси проблемалар жасанды түрде шиеленісіп, қызған кезде бітімгершілік жаттығулары ерекше маңызға ие болатыны белгілі.
Беларусь жерінде "Мызғымас бауырластық" жаттығуын өткізу ҰҚШҰ мемлекеттерінің өздерінің ұлттық және ұжымдық мүдделерін қару-жарақ күшімен қорғауға саяси белсенділігі мен технологиялық жағынан дайын екендігін көрсетеді. Қатысушылардың шектеулі контингенті (700 адам) әскерлердің (ұжымдық күштердің) жауынгерлік ұрыс қимылдарының тиімділігіне күмән тудырмауы керек. Витебск аймағындағы бітімгершілік операциясы карталардағы ұрыс қимылдарына еліктеу емес, ол құрлықтағы және арнайы жасақтардағы қару-жарақтың барлық түрінің қолданылуын, полигон жағдайында соққы беретін авиацияны қамтиды.
Беларусь пен Ресей шекараларына жақын жерде қалыптасқан әскери-саяси конфигурацияда "командирлер мен штабтардың тәжірибелік дағдыларын жетілдіру", "ҰҚШҰ мемлекеттерінің бітімгершілік контингенттерінің жауынгерлік үйлестіруін жақсарту" тәрбиелік элементтері нақты және қолданбалы сипатқа ие. Бітімгершілік күштері атысты тоқтату және халықтың жауапкершілік аймағындағы іс-әрекеттерін бақылау, қақтығыстардан зардап шеккен аумақтарда бейбіт өмірді қалпына келтіруге көмектесу жөніндегі шараларды әзірлейтін болады. ҰҚШҰ-ның ұжымдық бітімгершілік күштері бөлімшелері милициямен (полициямен) бірлесіп, жаппай тәртіпсіздіктерге қарсы тұру міндеттерін де әзірлейтін болады.
Өздеріңіз білетіндей, 9 тамызда Беларусь Республикасында өткен кезекті президент сайлауының нәтижелері Беларусь оппозициясы мен НАТО елдерінің басшылығының көңілінен шықпады. Одақтың шекаралары маңындағы альянстың ішкі саяси толқулары мен жаттығуларының тетіктері толығымен қатар іске қосылды. Мысалы, 11 тамызда Польшада 500 америкалық әскери қызметшінің қатысуымен маневрлер басталды (штатты броньды техникаларда). Латвия аумағында осыған ұқсас жаттығуларды британиялық әскерлер ұйымдастырды. Литвада 3 қыркүйектен 20 қазанға дейін АҚШ-тың 3-ші жаяу әскер дивизиясы 2-ші танк бригадасы бөлімшелерінің жаттығулары өткізіледі, ал бұған дейін республикада "Tobruq Legacy – 2020" халықаралық жаттығулары (25 қыркүйекте аяқталды) өткізілді. Оған Литва, Эстония, Италия, АҚШ, Латвия, Польша, Франция, Словакия және Венгрияның 950-ге жуық әскери қызметшісі тартылды. Оның үстіне, одақтастар маневрге ұшуға тыйым салынған аймақта ұйымдастыруға арналған өздерінің әуе қорғанысы жүйелерін алып келді. АҚШ пен НАТО ашық түрде Беларусьтің қазіргі басшылығын қорқытуға, республикадағы оқиғаларды "түрлі-түсті" сценарийіне қарай бағыттауға тырысуда.
Өзара әрекеттестік күшеюде
"Мызғымас бауырластық" маневрлері тоғызыншы мәрте өткізілуде. Бір жыл бұрын олар Тәжікстан аумағында өтті. ҰҚШҰ құрамына алты мемлекет кіреді: Армения, Беларусь, Қазақстан, Қырғызстан, Ресей және Тәжікстан. Сондай-ақ, 2020 жылғы қазанда қатысушылардың құрамы толық болған жоқ. Армения бөлімшелері Таулы Қарабақтағы қақтығыстың шиеленісуіне байланысты келе алмады. Қырғызстандағы ішкі саяси дүрбелең де Беларуське әскерилерді жоспарлы түрде жіберуге мүмкіндік бермеді.
Осылайша, 11 қазанда Беларусь әскери академиясының әуе қорғанысы бөлімшелерінің мамандары мен әуе шабуылына қарсы қорғаныс факультетінің курсанттары әскери әуе күштерінің және әуе қорғанысының жедел-тактикалық оқу-жаттығуларына қатысу үшін өздерінің С-300 зениттік-зымырандық кешенімен Ресейдің Ашулук полигонына келді.
Бұған дейін, 14-25 қыркүйекте Брест полигонында авиация, жауынгерлік және арнайы техниканың 150-ден астам бірлігін тарта отырып, Беларусьтің 600 әскери қызметкері мен Ресейдің аэроұтқыр әскерлері десанттық-шабуылдау дивизиясының 900 әскери қызметшісінің қатысуымен "Славян бауырластық-2020" Ресей-Беларусь антитеррорлық жаттығулары өткізілді.
Әрине, батыста "Славяндық бауырластық" сынға ұшырағаны анық. Литва айрықша алаңдаушылық танытты. Республиканың қарулы күштерінің жоғарғы бас қолбасшысы Вальдемарас Рупшис бұл шарадан "шабуылдық сипатты" байқаған. Литвада Солтүстік атлантикалық альянстың бірлескен жаттығулары үздіксіз өткізіліп тұратыны да қызық.
Ресей Федерациясының қорғаныс министрлігі бұл маневрлер басқа елдерге қарсы бағытталмаған деп жауап берді. Беларусь президенті Александр Лукашенко: "Олар бізбен санаспайды, біздің сақтық танытуымызға назар аудармайды. Олар қалаған уақытта жаттығу өткізе береді. Сондықтан, біз де айналамыздағы жағдайды шиеленістірмей, өз әскерімізді дайындайтын боламыз", деді.
Бұған дейін, 17-20 тамызда Астрахань облысында ҰҚШҰ ұжымдық күштерінің "Эшелон-2020" арнайы жаттығуына ұйымға мүше мемлекеттердің 1000-ға жуық әскери қызметшісі және ҰҚШҰ біріккен штабының жедел тобы қатысты. 250 техника тартылды.
Ұйымға мүше мемлекеттердің қорғаныс саласындағы өзара әрекеттесу географиясы кеңейіп, әскери топтардың жауынгерлік күш-қуаты артып келеді. Ал НАТО - бұл өте тиімді құрылым, ҰҚШҰ тек "бюрократиялық ұйым" деген қауесет тым әсіреленген.