https://sputnik.kz/20240413/qozy-korpesh-bayan-sulu-kuni-turaly-ne-bilemiz-43647279.html

Қозы Көрпеш – Баян сұлу күні туралы не білеміз

Қозы Көрпеш – Баян сұлу күні туралы не білеміз

Sputnik Қазақстан

Бұл күн 2011 жылдан бері Батыстан келген "Әулие Валентин" күнінің орнына тойланады

2024-04-13T19:28+0500

2024-04-13T19:28+0500

2024-04-13T19:28+0500

қоғам

баян сұлу

ғашықтық

https://sputnik.kz/img/511/86/5118693_0:396:5400:3434_1920x0_80_0_0_b110783a2cbd1a1ba5cc9aec4ddcaf77.jpg

Қозы Көрпеш – Баян сұлу күні қашанҚазақ жастары жыл сайын 15 сәуірде мәңгілік махаббаттың символына айналған Қозы Көрпеш пен Баян сұлу күнін атап өтеді.Еліміздің болмысы мен салт-дәстүріне жат "Әулие Валентин" күнінің орнына Қозы мен Баян күнін атап өтуді алғаш рет 1999 жылы қоғам және мемлекет қайраткері Дархан Мыңбай ұсынған.2011 жылы Алматы әкімдігі 15 сәуірді – Ұлттық ғашықтар күні ретінде өздерінің ресми шараларының қатарына қосты. Ал 2012 жылы елордадағы Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университетінің студенттері махаббат күнін қазақтың ұлттық "Ақсүйек "ойынымен жаңғыртып, жастар ойын-сауығын ұйымдастырады. Дәл сол жылы Көкшетаудың ерікті жастары да Қозы мен Баян күнін Тәуелсіздік алаңында атап өтті. Содан бері қос ғашықтың кіршіксіз сезімін дәріптеп, ұлттық мәдениетіміз бен салт-дәстүрімізге негізделген мерекені тойлайтын жастардың саны біртіндеп артып келеді.Бұл күн ресми түрде бекітілмесе де, қыз-жігіттер арасында Ұлттық ғашықтар күні ретінде кеңінен аталып өтеді. Ғашықтар бір-бірін махаббат күнімен құттықтап, сыйлық тарту етеді, көтеріңкі көңіл-күй сыйлайтын іс-шаралар ұйымдастырады.Қозы мен Баянның махаббатыҚозы Көрпеш — Баян Сұлу эпосы – халқымыздың інжу-маржаны, асыл қазынасы. Бір-біріне қосыла алмаған қос ғашықтың қайғылы махаббатын жырлайды. Лиро-эпостық жыр XIII-XIV ғасырлардан бастап жырланып, XIX ғасырдың орта тұсында қағазға түсірілді.Жыр Сарыбай мен Қарабайдың аң аулап жүріп құдаласуынан басталады. Олар Қозы мен Баянды күні бұрын атастырады. Алайда Сарыбай аң аулап жүріп қаза табады. Қарабай қызын жетім ұлға бергісі келмей, бір кездері отарын жұттан құтқарған жергілікті палуан Қодарға ұзатпақшы болады. Қозы мен Баян махаббат жолында түрлі қиыншылықты бастан кешеді. Қос ғашықтың арасына түскен Қодар айласын асырып, зұлымдықпен Қозыны өлтіреді. Сүйіктісінен айырылған Баян кек алуға көшеді. Ол Қодарды егер құдықтан су алып берсе, тұрмысқа шығатынын айтып алдайды. Қодар Баянның шашынан ұстап, құдықтың түбіне түсе бергенде, қыз бұрымын кесіп тастайды. Сөйтіп Қодар көз жұмады. Ал Баян ғашығының моласына келіп, өзіне қол салады.Қозы мен Баянның махаббат тарихы бір-біріне деген адалдығымен құнды.Қозы Көрпеш – Баян сұлу мазарыҚозы Көрпеш пен Баян сұлудың мазары елдің шығысындағы Аягөз ауданы, Таңсық теміржол бекетінен 10 шақырымдай жерде, Аягөз өзені бойында орналасқан. Жалпы биіктігі – 12 метрге жуық. Мазар табаны төрт бұрышты таған түрінде болып келеді. Қабырғасы гранит қалақ тас пен сабан аралас балшықтан қаланған. Есігі күншығысқа қарап тұр. Ескерткіштің тұрғызылған уақыты туралы әртүрлі пікір бар. Бір зерттеушілер V-X ғасырда көтерілген десе, енді бірі X-XI ғасырда орнатылғаны туралы айтады.1982 жылы қабір үстіндегі кесене тарих және мәдениет ескерткіштерінің тізіміне енгізіліп, мемлекет қорғауына алынды.2013 жылы Аягөз қаласында қос ғашықтың құрметіне ескерткіш орнатылды.

2024

Жаңалықтар

kk_KK

қозы көрпеш баян сұлу 2024 15 сәуір ғашықтар күні