https://sputnik.kz/20240211/qaragandy-qalasynyn-qurylganyna-90-zhyl-muzeylerde-korme-ashyldy-42223046.html
Қарағанды қаласының құрылғанына 90 жыл: музейлерде көрме ашылды
Қарағанды қаласының құрылғанына 90 жыл: музейлерде көрме ашылды
Sputnik Қазақстан
АСТАНА, 11 ақпан - Sputnik. Қарағандының тарихи-өлкетану мұражайы кеншілер астанасының 90 жылдығына орай көрме ұйымдастырды, деп хабарлайды облыс әкімінің... 11.02.2024, Sputnik Қазақстан
2024-02-11T19:45+0500
2024-02-11T19:45+0500
2024-02-11T19:45+0500
қарағанды
https://sputnik.kz/img/07e8/02/0b/42212794_0:75:800:525_1920x0_80_0_0_c01b00bb123f2d245be67d9a89294a52.jpg
АСТАНА, 11 ақпан - Sputnik. Қарағандының тарихи-өлкетану мұражайы кеншілер астанасының 90 жылдығына орай көрме ұйымдастырды, деп хабарлайды облыс әкімінің баспасөз қызметі.30 көлемді экспонат, 76 фото және 34 құжат жинаған "Қарағанды көмір бассейнінің қалыптасуы" залы өңірдің көмір өнеркәсібі неден басталғаны туралы баяндайды.1932 жылы ашылып, политехникалық деп аталған музейге Мәскеуден 80-ге жуық шахта макеттері мен басқа да экспонаттар әкелінді. Мұражай 1938 жылы өлкетану мұражайына айналды, дейді мекеме."Қарағандыда геологиялық жұмыстар 20-шы жылдары басталды. Содан кейін бізге геологтар тобы келді, алғашқы зауыттар ашыла бастады. Сондай-ақ, Қарағанды - Ақмола темір жолы іске қосылды", - деп бөлісті музейдің ғылыми қызметкері Динара Сақымбай.Оның айтуынша, геологтармен бірге болашақ Қарағандыға дәрігерлер келді, олардың бірі Герман Алалыкин болды, кейін ол Қазақ КСР еңбек сіңірген дәрігері атанды."Терапевт Жұбайы Ядвига Фридриховнамен бірге ол алғашқы аурухананы ашты. Ол қызыл деп аталды. Бұл бір қабатты қызыл кірпішті ғимарат болды. Герман Алалыкин алдымен грыжаны алып тастау үшін омыртқаға операция жасады, қан құю орталығын ұйымдастырды", - дейді Сәкімбай."Ядвига Фридриховна 60-шы жылдары бізге шахтер шамын берді. Ол "құдайы көмек" деп аталды: ол қауіпсіз емес еді", - деп қосты Динара Сақымбай.1931 жылы шахталық ауылдың орнында қала құрылысы басталған."1934 жылы көпқабатты үйлер салынып, дәл осы жылдың 10 ақпанында Қарағанды қала мәртебесін алады", - деді ол.Залда кеншілердің алғашқы арнайы киімдерін, шахтер шамдарының, дулығалардың, шахта құралдарының эволюциясын көруге болады."Жұмыс киімі тығыз матадан жасалған. Дулыға талшықтан жасалған, арнайы сұйықтықпен өңделген сығымдалған картон қолданылған. Дулығада шам ұстағыш орнатылған", - дейді мұражай қызметкері.Көрмеде шахта құралдары да қойылған. Мысалы, үшкір балға мен балта. Бұл заттар мұражай қорына 60-жылдары қойылды. Кеншілердің жеке заттары да кирогаз, спирт, гармон және тағы басқа заттары көрме төрінен орын алған.Қарағанды тарихы туралы суретшілер пікіріҚарағанды облыстық бейнелеу өнері мұражайында мерейтойлық жылдың соңына дейін жалғасатын "Қарағандының көркемдік бастаулары" атты көрмелер топтамасы дайындалды.Мұражайдың бас сақтаушысы Дамели Данкеева оның қорында Қарағандыға арналған көптеген көркем шығармалар бар екенін атап өтті."Виктор Буштың (оның отбасы қуғын-сүргінге ұшыраған) "Копайгород" жұмысын атап өткім келеді. Кескіндеменің нақты жазылған күні жоқ, ол 50-ші жылдары жасалған. Бұны сол кездегі шежіре деп айтуға болады", - деді ол.Мұражайда Валерий Шульганың металл плакеттер сериясы бар. Мұндай плакеттер іс жүзінде еш жерде сақталмаған."Бізде олардың бесеуі бар. Олардың бірі тың игеруге арналған, қалғандары біздің қаламен байланысты. Бұл - шахталар, қала құрылысы, металлургия, зауыттар, цирк ғимараты", - деп бөлісті Данкеева.Мұражайда "Қарағанды және қарағандылықтар" көрмесі ашылды. Бұл портрет галереясы - мұнда ҰОС қатысушылары, қаланың дамуына үлес қосқан адамдар және қарапайым тұрғындар бейнеленген.Владимир Эйферттің "қысқы Қарағанды" картинасы қала үшін ерекше. Ол 1949 жылы боялған және реалистік кескіндемеге жатады."Бізде Петр Кишкистің " Жазғы театр" атты жұмысы бар. Енді оны тек ескі фотосуреттер мен суреттерден көруге болады. 50-60 жылдары суретшілердің барлығы дерлік Қарағанды туралы сурет салған", - дейді мұражайдың бас сақтаушысы.Манатбек Аманбаевтың 2019 жылғы линогравюрасын атап өтуге болмайды. Ол Нұркен Әбдіровке арналған.Жалпы қала мұражайларына барып, Қарағандының 90 жылдық тарихынан көп ақпарат білуге болады.
қарағанды
Sputnik Қазақстан
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2024
Sputnik Қазақстан
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Жаңалықтар
kk_KK
Sputnik Қазақстан
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik Қазақстан
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
қарағанды
АСТАНА, 11 ақпан - Sputnik. Қарағандының тарихи-өлкетану мұражайы кеншілер астанасының 90 жылдығына орай көрме ұйымдастырды, деп хабарлайды облыс әкімінің баспасөз қызметі.
30 көлемді экспонат, 76 фото және 34 құжат жинаған "Қарағанды көмір бассейнінің қалыптасуы" залы өңірдің көмір өнеркәсібі неден басталғаны туралы баяндайды.
1932 жылы ашылып, политехникалық деп аталған музейге Мәскеуден 80-ге жуық шахта макеттері мен басқа да экспонаттар әкелінді. Мұражай 1938 жылы өлкетану мұражайына айналды, дейді мекеме.
"Қарағандыда геологиялық жұмыстар 20-шы жылдары басталды. Содан кейін бізге геологтар тобы келді, алғашқы зауыттар ашыла бастады. Сондай-ақ, Қарағанды - Ақмола темір жолы іске қосылды", - деп бөлісті музейдің ғылыми қызметкері Динара Сақымбай.
Оның айтуынша, геологтармен бірге болашақ Қарағандыға дәрігерлер келді, олардың бірі Герман Алалыкин болды, кейін ол Қазақ КСР еңбек сіңірген дәрігері атанды.
"Терапевт Жұбайы Ядвига Фридриховнамен бірге ол алғашқы аурухананы ашты. Ол қызыл деп аталды. Бұл бір қабатты қызыл кірпішті ғимарат болды. Герман Алалыкин алдымен грыжаны алып тастау үшін омыртқаға операция жасады, қан құю орталығын ұйымдастырды", - дейді Сәкімбай.
"Ядвига Фридриховна 60-шы жылдары бізге шахтер шамын берді. Ол "құдайы көмек" деп аталды: ол қауіпсіз емес еді", - деп қосты Динара Сақымбай.
1931 жылы шахталық ауылдың орнында қала құрылысы басталған.
"1934 жылы көпқабатты үйлер салынып, дәл осы жылдың 10 ақпанында Қарағанды қала мәртебесін алады", - деді ол.
Залда кеншілердің алғашқы арнайы киімдерін, шахтер шамдарының, дулығалардың, шахта құралдарының эволюциясын көруге болады.
"Жұмыс киімі тығыз матадан жасалған. Дулыға талшықтан жасалған, арнайы сұйықтықпен өңделген сығымдалған картон қолданылған. Дулығада шам ұстағыш орнатылған", - дейді мұражай қызметкері.
Көрмеде шахта құралдары да қойылған. Мысалы, үшкір балға мен балта. Бұл заттар мұражай қорына 60-жылдары қойылды. Кеншілердің жеке заттары да кирогаз, спирт, гармон және тағы басқа заттары көрме төрінен орын алған.
Қарағанды тарихы туралы суретшілер пікірі
Қарағанды облыстық бейнелеу өнері мұражайында мерейтойлық жылдың соңына дейін жалғасатын "Қарағандының көркемдік бастаулары" атты көрмелер топтамасы дайындалды.
Мұражайдың бас сақтаушысы Дамели Данкеева оның қорында Қарағандыға арналған көптеген көркем шығармалар бар екенін атап өтті.
"Виктор Буштың (оның отбасы қуғын-сүргінге ұшыраған) "Копайгород" жұмысын атап өткім келеді. Кескіндеменің нақты жазылған күні жоқ, ол 50-ші жылдары жасалған. Бұны сол кездегі шежіре деп айтуға болады", - деді ол.
Мұражайда Валерий Шульганың металл плакеттер сериясы бар. Мұндай плакеттер іс жүзінде еш жерде сақталмаған.
"Бізде олардың бесеуі бар. Олардың бірі тың игеруге арналған, қалғандары біздің қаламен байланысты. Бұл - шахталар, қала құрылысы, металлургия, зауыттар, цирк ғимараты", - деп бөлісті Данкеева.
Мұражайда "Қарағанды және қарағандылықтар" көрмесі ашылды. Бұл портрет галереясы - мұнда ҰОС қатысушылары, қаланың дамуына үлес қосқан адамдар және қарапайым тұрғындар бейнеленген.
Владимир Эйферттің "қысқы Қарағанды" картинасы қала үшін ерекше. Ол 1949 жылы боялған және реалистік кескіндемеге жатады.
"Бізде Петр Кишкистің " Жазғы театр" атты жұмысы бар. Енді оны тек ескі фотосуреттер мен суреттерден көруге болады. 50-60 жылдары суретшілердің барлығы дерлік Қарағанды туралы сурет салған", - дейді мұражайдың бас сақтаушысы.
Манатбек Аманбаевтың 2019 жылғы линогравюрасын атап өтуге болмайды. Ол Нұркен Әбдіровке арналған.
Жалпы қала мұражайларына барып, Қарағандының 90 жылдық тарихынан көп ақпарат білуге болады.
