https://sputnik.kz/20240119/qazaqstanga-shyu-uqshu-zhane-aosshk-toragalygy-biregey-mumkindikter-beredi---sarapshylar--41697526.html
Қазақстанға ШЫҰ, ҰҚШҰ және АӨСШК төрағалығы бірегей мүмкіндіктер береді - сарапшылар
Қазақстанға ШЫҰ, ҰҚШҰ және АӨСШК төрағалығы бірегей мүмкіндіктер береді - сарапшылар
Sputnik Қазақстан
АСТАНА, 19 қаңтар - Sputnik. Sputnik Қазақстан алаңында өткен пікірталас кездесуі барысында сарапшылар ШЫҰ, ҰҚШҰ және АӨСШК төрағалығы барысында Қазақстанның... 19.01.2024, Sputnik Қазақстан
2024-01-19T21:01+0500
2024-01-19T21:01+0500
2024-01-19T21:01+0500
еаэо
ұқшұ
https://sputnik.kz/img/07e8/01/13/41691799_160:0:1440:720_1920x0_80_0_0_f80eab3febb14c56415705fc9d23d02d.jpg
АСТАНА, 19 қаңтар - Sputnik. Sputnik Қазақстан алаңында өткен пікірталас кездесуі барысында сарапшылар ШЫҰ, ҰҚШҰ және АӨСШК төрағалығы барысында Қазақстанның не істей алатынын айтты.Үлкен еуразиялық әріптестік шеңберіндегі түйісу"Ресей тұжырымдамасында үлкен еуразиялық әріптестік идеясы баяндалған. Менің ойымша, Қазақстанның биылғы жылы түрлі бастамаларды ұштастыруға және бұл әріптестікті шын мәнінде прагматикалық, теңгерімді тәсіл тұрғысынан құруға бірегей мүмкіндігі бар", - деп атап өтті М.В.Ломоносов атындағы ММУ Азия және Африка елдері институтының ғылыми қызметкері Дарья Сапрынская.Оның пікірінше, Қазақстанның халықаралық күн тәртібін қалыптастыруға республиканың 2030 жылға дейін әрекет ететін көпвекторлы, прагматикалық және әрине белсенді сыртқы саясатының тұжырымдамасы әсер ететін болады."Ресей үшін бұл халықаралық күн тәртібіне теңдестірілген көзқарас туралы маңызды тезис. Қазақстанның осы деңгейдегі бірқатар іс-қимылдарын көріп отырмыз. Тепе-теңдік идеясы, менің ойымша, тұжырымдамалық міндеттерден ғана емес, республиканың нақты әрекеттерінен де туындайды. Бұл республиканың сыртқы саясат тұжырымдамасында қалыптасқан және қазір бекітілген Real Politic", - дейді сарапшы.Ол мұндай тепе-теңдікке Ресеймен және Қытаймен тығыз экономикалық және саяси өзара әрекеттесу арқылы қол жеткізілетінін айтты.Қазақстандық қоғамдық даму институтының қоғамдық үдерістерді зерттеу орталығының басшысы Риззат Тасым сонымен қатар еліміздің төрағалық ету жылындағы басты міндеті түрлі бастамаларды ұштастыру болады деп есептейді."Қазақстанның алдында Шығыс пен Батыс арасындағы түбегейлі геосаяси алауыздықтың алдын алу міндеті тұр, ол біздің мүддемізге мүлдем сәйкес келмейді. Тиісінше, Қазақстанның басты міндеті конъюгация болып табылады. Осы ұйымдарға төрағалық ету жылы шеңберінде Қазақстаннан және Қазақстанның серіктестерінен келетін барлық бастамаларды ұштастыру”, - деді сарапшы.Мәселен, оның айтуынша, ШЫҰ аясында қытайлық "Бір белдеу және бір жол" жобасын халықаралық Транскаспий маршрутымен ұштастыру жалғасатын болады.АӨСШК деңгейін ЕҚЫҰ-ға дейін көтеру"Шығыс-Батыс" халықаралық геосаяси болжау орталығының бас сарапшысы Руслан Қазкенов Қазақстанның төрағалығы барысында қауіпсіздік пен жанжалдардың алдын алу мәселелеріне баса назар аудару қажет деп санайды.Жанжалдардың өршуіне байланысты Азиядағы МЕГА қауіпсіздік мәселесін көтеру қажет. Ол үшін АӨСШК деңгейін арттыру қажет."АӨСШК деңгейін ЕҚЫҰ - ға - Азиядағы қауіпсіздік және Ынтымақтастық Ұйымына көтеру үшін күш салу керек", - дейді сарапшы.Кездесуге қатысушылар Қазақстанның көптеген ұйымдарға төрағалық етуі елге орасан зор жүктеме әкелетініне келісті.Қазақстан мұндай жүктемені көтере ала ма"Бұл республикаға өте ауыр жүктеме болады және шенеунік аппараты үшін көптеген шақырулар жасалады. Сонымен экология жылы жарияланған ШЫҰ желісі бойынша 20 жоба тек экологиялық күн тәртібіне арналады – бұл өте ауқымды идеялар", - дейді Дарья Сапрынская."Қазақстан серіктестерінің көпшілігі осы кезеңде төрағалық ету бізге өтіп жатқанына қуанышты, өйткені Қазақстан әрқашан белгілі бір нәрселерді теңестіретін сыртқы саяси ойыншы", - деп жалғастырады Риззат Тасым.Оның айтуынша, республика алдында өзінің практикалық шешімін табатын үлкен міндеттер тұр. Қазақстан төрағалық еткен жылы АӨСШК халықаралық мәртебеге ие болады деп жоспарланған.Жазда ШЫҰ саммитінде республика осы халықаралық ұйымды дамытудың 2035 жылға дейінгі тұжырымдамасын және есірткі бизнесіне қарсы іс-қимылдың 2029 жылға дейінгі жаңа стратегиясын ұсынады."Егер бюрократиялық процесс тұрғысынан қарасақ, онда нақты әрекеттер бар. Біз жиі еститін және қарапайым адамдар еститін халықаралық бастамалар - олар мұндай бастамалардың пайдасын әрдайым түсіне бермейді", - деп қосты Дарья Сапрынская.Кездесу соңында қатысушылар барлық күш-жігерді қажетсіз бәсекелестікке жол бермеуге және кедергілерді жоюға бағыттау қажеттігін айтты. ТМД-ның кез келген мемлекетінде немесе ЕАЭО шеңберінде жүрген қарапайым азамат интеграциялық бірлестіктер беретін артықшылықтарды сезінуі керек.
Sputnik Қазақстан
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
2024
Sputnik Қазақстан
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Жаңалықтар
kk_KK
Sputnik Қазақстан
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Sputnik Қазақстан
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
еаэо, ұқшұ
АСТАНА, 19 қаңтар - Sputnik. Sputnik Қазақстан алаңында өткен пікірталас кездесуі барысында сарапшылар ШЫҰ, ҰҚШҰ және АӨСШК төрағалығы барысында Қазақстанның не істей алатынын айтты.
Үлкен еуразиялық әріптестік шеңберіндегі түйісу
"Ресей тұжырымдамасында үлкен еуразиялық әріптестік идеясы баяндалған. Менің ойымша, Қазақстанның биылғы жылы түрлі бастамаларды ұштастыруға және бұл әріптестікті шын мәнінде прагматикалық, теңгерімді тәсіл тұрғысынан құруға бірегей мүмкіндігі бар", - деп атап өтті М.В.Ломоносов атындағы ММУ Азия және Африка елдері институтының ғылыми қызметкері Дарья Сапрынская.
Оның пікірінше, Қазақстанның халықаралық күн тәртібін қалыптастыруға республиканың 2030 жылға дейін әрекет ететін көпвекторлы, прагматикалық және әрине белсенді сыртқы саясатының тұжырымдамасы әсер ететін болады.
"Ресей үшін бұл халықаралық күн тәртібіне теңдестірілген көзқарас туралы маңызды тезис. Қазақстанның осы деңгейдегі бірқатар іс-қимылдарын көріп отырмыз. Тепе-теңдік идеясы, менің ойымша, тұжырымдамалық міндеттерден ғана емес, республиканың нақты әрекеттерінен де туындайды. Бұл республиканың сыртқы саясат тұжырымдамасында қалыптасқан және қазір бекітілген Real Politic", - дейді сарапшы.
Ол мұндай тепе-теңдікке Ресеймен және Қытаймен тығыз экономикалық және саяси өзара әрекеттесу арқылы қол жеткізілетінін айтты.
"Ресей - Қазақстанның негізгі сауда-экономикалық серіктестерінің бірі. Біз сауда айналымы айтарлықтай маңызды сандарға жеткенін көреміз, 2023 жылдың 10 айында 21,4 миллиард доллар. Қазақстанның ЕАЭО елдеріне экспорты 10%-ке артты. Сондықтан экономикалық өзара іс-қимыл тұрғысынан жақындасудың бұл үрдісі сөзсіз", - деді Дарья Сапрынская.
Қазақстандық қоғамдық даму институтының қоғамдық үдерістерді зерттеу орталығының басшысы Риззат Тасым сонымен қатар еліміздің төрағалық ету жылындағы басты міндеті түрлі бастамаларды ұштастыру болады деп есептейді.
"Қазақстанның алдында Шығыс пен Батыс арасындағы түбегейлі геосаяси алауыздықтың алдын алу міндеті тұр, ол біздің мүддемізге мүлдем сәйкес келмейді. Тиісінше, Қазақстанның басты міндеті конъюгация болып табылады. Осы ұйымдарға төрағалық ету жылы шеңберінде Қазақстаннан және Қазақстанның серіктестерінен келетін барлық бастамаларды ұштастыру”, - деді сарапшы.
Мәселен, оның айтуынша, ШЫҰ аясында қытайлық "Бір белдеу және бір жол" жобасын халықаралық Транскаспий маршрутымен ұштастыру жалғасатын болады.
АӨСШК деңгейін ЕҚЫҰ-ға дейін көтеру
"Шығыс-Батыс" халықаралық геосаяси болжау орталығының бас сарапшысы Руслан Қазкенов Қазақстанның төрағалығы барысында қауіпсіздік пен жанжалдардың алдын алу мәселелеріне баса назар аудару қажет деп санайды.
Жанжалдардың өршуіне байланысты Азиядағы МЕГА қауіпсіздік мәселесін көтеру қажет. Ол үшін АӨСШК деңгейін арттыру қажет.
"АӨСШК деңгейін ЕҚЫҰ - ға - Азиядағы қауіпсіздік және Ынтымақтастық Ұйымына көтеру үшін күш салу керек", - дейді сарапшы.
Кездесуге қатысушылар Қазақстанның көптеген ұйымдарға төрағалық етуі елге орасан зор жүктеме әкелетініне келісті.
Қазақстан мұндай жүктемені көтере ала ма
"Бұл республикаға өте ауыр жүктеме болады және шенеунік аппараты үшін көптеген шақырулар жасалады. Сонымен экология жылы жарияланған ШЫҰ желісі бойынша 20 жоба тек экологиялық күн тәртібіне арналады – бұл өте ауқымды идеялар", - дейді Дарья Сапрынская.
"Қазақстан серіктестерінің көпшілігі осы кезеңде төрағалық ету бізге өтіп жатқанына қуанышты, өйткені Қазақстан әрқашан белгілі бір нәрселерді теңестіретін сыртқы саяси ойыншы", - деп жалғастырады Риззат Тасым.
Оның айтуынша, республика алдында өзінің практикалық шешімін табатын үлкен міндеттер тұр. Қазақстан төрағалық еткен жылы АӨСШК халықаралық мәртебеге ие болады деп жоспарланған.
Жазда ШЫҰ саммитінде республика осы халықаралық ұйымды дамытудың 2035 жылға дейінгі тұжырымдамасын және есірткі бизнесіне қарсы іс-қимылдың 2029 жылға дейінгі жаңа стратегиясын ұсынады.
"Егер бюрократиялық процесс тұрғысынан қарасақ, онда нақты әрекеттер бар. Біз жиі еститін және қарапайым адамдар еститін халықаралық бастамалар - олар мұндай бастамалардың пайдасын әрдайым түсіне бермейді", - деп қосты Дарья Сапрынская.
Кездесу соңында қатысушылар барлық күш-жігерді қажетсіз бәсекелестікке жол бермеуге және кедергілерді жоюға бағыттау қажеттігін айтты. ТМД-ның кез келген мемлекетінде немесе ЕАЭО шеңберінде жүрген қарапайым азамат интеграциялық бірлестіктер беретін артықшылықтарды сезінуі керек.
