Шоколад, қан және топырақ: әлем елдерінде ерекше сорпа неден дайындалады – фото

Қанды сорпа. Әлемнің көп елінде қанды қолдану арқылы сорпа әзірлеу дәстүрі күні бүгінге дейін сақталған. Ол үшін үй құсы немесе жануарының қанын алады. Мұндай астың бірі – Вьетнамның дәстүрлі тағамы – Тиен Кхан сорпасы. Оны құстың ішек-қарнынан дайындап, үйрек немесе қаздың шикі қанын қосады. Бұл сорпа тек суық күйде ұсынылады. Осы елдегі наным бойынша, мұндай "қанды сорпаны" ішкен де, әзірлеген де адамға қуатты күш беріледі

Менудо – мексикалық ащы сорпа сиыр қарынынан дайындалады және оған қызыл бұрыш пен түрлі дәмдеуіш өте көп мөлшерде қосылады. Менудоны дайындауға бірнеше сағат кетеді. Бұл тағамды көбіне мерекелік дастархан немесе үйлену тойында көруге болады.

Емдік қасиетімен танымал болған "хаш" сорпасы. Бұл сорпа алыс сапардан шаршап келген саяхатшыны да, ауыр жұмыстан әлі құрыған адамды да аяққа тұрғызады деген сенім бар. Дәмді хаш дайындау да бір өнер. Сорпа әзірлеуде сиыр аяғы, қарын, құйрық, бас қолданылады. Мұндай ыстық тағамдар Әзербайжанда, Грузияда, Боснияда, Болгарияда, Иран мен Иракта, Моңғолия мен Түркияда, Солтүстік Кавказда да кездеседі.

Жапондардың ширако сорпасы әлемдегі ең қорқынышты сорпалардың қатарына енді. Ширако атауы жапон тілінен тікелей аударғанда "ақ балалар" дегенді білдіреді. Шираконың үрейлілігі тек атауында ғана болса керек. Өйткені бұл балықтың ұрық безінен дайындалатын дәмді әрі пайдалы тағам.

Әдетте жарқанаттардан дайындалатын сорпа Азия елдерінде кездеседі. Бұл көрініс жүйкесі жұқа адамдарға ауыр болатыны анық. Жалпы, вирусологтардың пікірінше, Азия әлемі тұрғындарының осы тектес ерекше тағамдары коронавирус толқынының басталуына себеп болды. Өйткені Қытайдың Ухань қаласындағы базарда жылан мен жарқанаттан дайындалған тағамдар сатылған. Қазір мұндайға қатаң тыйым салынған.

Африкадағы Чаага тайпасы дайындайтын Кибуру ұлттық сорпасы құрамындағы ингредиенттің арқасында танымал болды. Себебі бұл тағамға негізінен банан мен бұршақ, су, аскөк және тамыр қосады. Жергілікті аспаздардың пікірінше, тағамға топырақ қосу арқылы сорпа "жер татып", тұзды болады.

Бұл топтамадағы тәбет ашатын сұйық астың бірі – шоколадты сорпа. Желіде мұндай ас әзірлеудің алуан рецептін табуға болады. Әрине, ең басты ингредиент – шоколад! Оны жазда салқын, қыста ыстық етіп ішуге болады және ол көңіл-күй көтеретіні сөзсіз. Шоколадты сорпаға печенье, қант ұнтағы, түрлі жаңғақ қосуға болады.

Сыра сорпасы. Сорпадағы сұйықтық ретінде сыра қолданылатын ас ерекше тойымды әрі дәмді болып әзірленеді. Сыра көже орта ғасырдан белгілі тағам. Сыра сорпасын қарапайым халықпен қатар, патшалар таңғы және кешкі ас ретінде ішкенді ұнатқан.

Балида инеліктен дайындалған сорпаға ешкім таңғалмайды. Бұл асты әзірлеудегі ең үлкен қиындық – жәндікті қолға түсіру. Алайда, инелік қуалап жүрген индонезиялық жоқ. Инеліктер сірнелі шырыны бар ағаш бұталарға өздері жабысып қалады. Инелік сорпасына кокос сүті, сарымсақ пен зімбір қосады.

Құс ұясынан әзірленетін сорпа.Азияның көп елінде белгілі. Бірақ көп жағдайда бұл тағам Қытай ұлттық асханасына жатады деген пікір бар. Аспан асты елінде бұл тағам ең қымбат дәмханаларда ғана ауыз тиюге болатын деликатес саналады. Бұл сұйық тағам құстың өте жабысқақ сілекейінен тұратын құс ұясынан дайындалады. Қайнату процесінде ұялар желеге айналады. Бұл сорпаны ішкен адам өмірлік күшін арттырып, иммунитетін күшейтеді, тіпті демікпе ауруын емдей алады деген наным бар.

Франкон нан сорпасы – Еуропа асханасындағы қарапайым әрі оңай дайындалатын тағам. Оған негіз ретінде нан бөліктері мен кепкен нан қолданылады. Нан сорпасы Дания, Швеция, Эстония, Финляндия сынды басқа да көп елдің асханасында кездеседі.

Құрамындағы ингредиенті адамды шошытпайтын кезекті тағам – құлпынай сорпасы. Ол жазға тән, әлдеқайда жеңіл әрі салқындататын тағам болып саналады. Құлпынай сорпасын балалар түгілі ересектер де сүйіп ішеді. Оны дайындау да оңай: піскен жемісті қантпен езіп, үстіне ванильді балмұздақ қойып ұсынады.

Топтаманы әлемнің айрықша тағамдарының бірі – сорпа тұйықтап тұр. Бұл түркі халықтарына тән ұлттықт тағам. Оны қой немесе сиыр етінен әзірлейді. Басты талап – ет майлы болуы керек. Мұндай сорпаға көбіне ірі туралған сәбіз, картоп, пияз, аскөк пен жұқа етіп жайылған қамыр қосады. Бұл адамға күш беретін, қан айналымын жақсартатын құнарлы және дәмді тағам.