Әлем

АҚШ парник газдарын шығарудан көш бастап тұр  

© Sputnik / Максим Богодвид / Медиабанкке өтуТрубы завода, архивное фото
Трубы завода, архивное фото - Sputnik Қазақстан, 1920, 14.01.2022
Жазылу
Өткен жылдың көрсеткіштері ақпанда жарияланады. Бірақ қазірдің өзінде АҚШ-та көмір өндіру артқаны белгілі болып отыр
НҰР-СҰЛТАН, 14 қаңтар – Sputnik. Америка көп көрсеткіш бойынша көш бастап тұр. Бірақ 2022 жылы ол ешкім күтпеген рейтингте бірінші орынға шықты. Қоршаған ортаны қорғау жөніндегі халықаралық ұйымдар қатты наразылық білдіруде: АҚШ экономиканы қалпына келтіруге және пандемиядан шығуға тырысып, декарбонизация бойынша мәлімдеген мақсаттарынан алшақтап барады, деп хабарлады РИА Новости.   
Пара антарктических пингвинов плавает у острова Two Hummock, Антарктида - Sputnik Қазақстан, 1920, 25.07.2020
Әлем
Антарктидада зерттеу жүргізген ғалымдар бүкіл өркениетке қауіп төнгенін мәлімдеді
Пандемиямен өткен екі жыл әлем экономикасын есеңгіретіп тастады, миллиардтаған адамның өмір сүру тәртібі өзгеріп, біршама қолайсыздық туғызды. Алайда жасыл экономиканы жақтаушылар үшін бұл нағыз бақытты кезеңге айналды. 2019-2020 жылдары АҚШ-та парниктік газдардың ауа шығарылу деңгейі тарихи минимумға жетіп, Екінші дүниежүзілік соғыс аяқталған кездегі нәтижемен теңесті. Тіпті әлем экономикасын қалпына келтіруге белсенді кіріскен 2021 жылы да аса апатты бола қойған жоқ: жаһандық пандемия басталғанға дейінгі көрсеткіштен бес процентке төмен нәтиже тіркелді.
АҚШ тарихында алғаш рет баламалы генерацияның үлесі өндірістің бестен бір бөлігін құрады, яғни жылына шамамен 820 тераватт-сағат және ол көрсеткіш бойынша атом секторымен теңесті. Ал Америка әлемдегі ең атомды мемлекет саналады.
Өткен жылдың қазанындағы жағдай бойынша онда тоқсан үш реактор жұмыс істеп тұрды. Салыстыру үшін айтсақ: осы көрсеткіш бойынша екінші орында тұрған ел – Францияда екі есе аз, небәрі 56 энергоблок бар. Америкалықтар жаңартылатын энергия көзі сегментінде жел, күн және биомассамен бірге гидроэнергетикасын да қоса қарастыратынын ескеру керек. Америкалық су электр станциялары барлық электр энергиясының кем дегенде алты процентін өндіреді, ал мемлекеттік Energy Information Administration гидроэнергетика базасында өндіріс көлемі кем дегенде тағы бір процентке артады деген болжам жасады.
Жағымды жаңалықтар мұнымен бітпеді. Жел және күн станцияларының иелері 2022 және 2023 жылдары сәйкесінше 29 және 28 гигаватт өндіріс қуатын пайдалануға беруді жоспарлап отырғанын айтты. Шын мәнінде бұл әлеуетті мүмкіндіктерді екі есе арттыруды көздеп отыр. Алайда оң қарқын осымен аяқталады.
Генеральный секретарь ООН Антониу Гутерреш - Sputnik Қазақстан, 1920, 22.04.2021
Әлем
Әлем құрдымға кетудің алдында тұр – БҰҰ үндеу жасады
Егер энергетикалық ақпарат басқармасының көмірсутектен бас тартуды қарастыратын баяндамаларын зер салып оқысақ, онда олар жоспар, болжам мен үміт сипатында екенін көруге болады. Ал өндіру мен қазба отынды тұтынудың алдын ала саны әрбір үйге электр мен жылу түрінде кірген нақты көрсеткіш екені белгілі.
Өткен жылдың көрсеткіштері ақпанда жарияланады. Бірақ қазірдің өзінде АҚШ-та көмір өндіру артқаны белгілі. Америкалық кеншілер 2020 жылғыдан он процентке көп көмір өндірді. Яғни өндірудің таза өсімі шамамен 55-60 миллион тоннаны құрады.
Алынған қара алтын ауаға ыдырап кеткен жоқ. Біраз бұрын төмендеген көмір базасында электр өндірісі жақында ғана атом секторы және жаңартылатын энергия көзімен теңесті де, 1000 тераватт-сағат көрсеткішке жетті. Басым бөлігі Азияға, атап айтқанда Үндістан, Оңтүстік Корея және Жапонияға жөнелтілген көмір экспортынның көрсеткіштері де шарықтады.
АҚШ БҰҰ-ның атом энергетикасын зиянсыз деп тану туралы шешіміне қатысты әзірше ешқандай пікір білдірген жоқ. Алайда жергілікті эккологтар мұны өз бетінше мойындауға дайын. Олардың өкінішіне қарай, Америкада атом реакторларының паркі қарқынды ескіріп жатыр және жаңа нысандарды іске қосу перспективасы жоқ. Конгрестің қос палатасы бекіткен Vogtle АЭС құрылысының соңғы жобасы 2012 жылы қабылданған. Бұл елде құрылыс сатысында тұрған жалғыз станция болып саналады. Бірақ жоба бойынша жаңалық жоқ.
Әйтсе де классикалық энергия көздерін жел диірмендері немесе панельдерге алмастыру әзірше мүмкін емес екені расталды. Мысалы, Американың Солтүстік Дакота штатында және Канаданың Альберта провинциясында қатты аяз салдарынан Keystone мұнай құбыры тоқтап қалды. Минус 35 градусқа дейін төмен ауа температурасы магистраль иелерін, TC Energy компаниясын мұнай өнімдерін айдауды тоқтатуға мәжбүрледі. Ал бұл нарықтағы тоқырау мен бензин және дизель бағасын қатты қымбаттатып жіберді.
Бірақ табиғи газ өндірісі мен тұтыну ауқымды өсім көрсетті. Соңғы он бес жылда оның халық қажеттілігі үшін электр өндірісіндегі үлесі АҚШ-та екі есе ұлғайды. Егер 2005 жылы табиғи газ негізінде өндіруші компаниялар 750 тераватт-сағат өндірсе, 2021 жылы оның үлесі 1600 тераватт-сағат деңгейінде болады деп жоспарланып отыр. Бұл атом және жасыл энергия беретін көрсеткішпен бірдей.
 Гренландиядағы жабайы гүлдер - Sputnik Қазақстан, 1920, 24.08.2021
Фото
Дауыл, тасқын, өрт: Жер бетіндегі климат өзгерісінің зардабы қандай – фото
БҰҰ табиғи газды да қауіпсіз энергия көздері тізіміне қосуды ұйғарып отыр. Бірақ заманауи "жасылдар" бұл оймен түбегейлі келіспейді. Оған негіз жоқ емес. U.S. Environmental Protection Agency мәліметі бойынша, 2019 жылы газ, жанармай өндіру және тоқтаған ұңғымалар метан шығарындыларының үштен бірін құрады.
Сонымен қатар пандемия біршама әлсіреп, шектеулер жеңілдетілгеннен кейін АҚШ-та жеке және басқа да көлік саны арта түсті. Сондықтан өткен жыл автокөліктің парниктік және басқа да газдардың шығаруы бойынша рекордтық көрсеткішке жетті. Қарашада үкіметтің тиімді утилизациялау мақсатында атмосферадағы көміртекті тұту бойынша техникалық нысандар құрылысына рұқсат беретін заңды қабылдауы да ахуалға оң сипат бере алмады. Осы мақсатта бюджеттен үш жарым миллиард доллар бөлу қарастырылып жатыр.
2050 жылға қарай көміртегі бейтараптылығына қол жеткізу үшін адамзат ертеңнен бастап жылына кемінде 7,5 миллиард тонна газды, яғни адамзат өркениеті өндірген көлемнің кем дегенде бестен бірін тұтып, пайдалануға кірісуі керек деген есеп бар. Ал қазіргі уақытта, тіпті ең оптимистік болжам бойынша, атмосферадан 40 миллион тоннадан аспайтын көміртегі алынады, яғни шамамен 0,01 процент.
Жаңалықтар
0