НҰР-СҰЛТАН, 1 сәуір — Sputnik. Петропавл тұрғындары қалалық бағдардан жаңа автобустардың жоғалып кетуіне қатысты наразылық білдірді. Су жаңа қоғамдық көліктер қаңтардың басында пайдалануға берілген болатын, деп хабарлайды Sputnik Қазақстан тілшісі.
Ерте қуандық
Қоғамдық көлік – Петропавлдағы ең көкейкесті мәселенің бірі. Қалалық бағдарда күн сайын 200 автобус жүреді. Олардың басым бөлігінің тозығы жеткен, қыста суық, жазда тыныс тарылтатындай ыстық. Жаз кезінде салдыр-гүлдір еткен машинадан өрт те шықты.
Петропавлда коммуналдық автокөлік кәсіпорны жоқ. Жолаушылар тасымалымен айналысатын қызметтің барлығы жеке қолға берілген. Ал олар автопаркті жаңартуға қаржы жетпей отырғанын алға тартудан жалығар емес. Петропавлдықтардың шағымынан кейін қала билігі тасымалдаушыларға жаңа 100 автобус алып беруге көмектесіп, көліктерді лизингке беруді қолға алды.
Қаңтардың басында қалаға Қазақстанда құрастырылған "Ютонг" маркалы жеті автобус жеткізілді. Көліктерді тапсыру барысында Солтүстік Қазақстан облысының әкімі Құмар Ақсақалов автобустар қолайлы, жылы және сыйымды, заманауи талаптарға сай екенін айтты. Пандемия жағдайын ескеріп, автобус салондарына ауаны дезинфекциялауға арналған ультракүлгін шамдар мен тазалау жүйесі орнатылғанын да тілге тиек еткен болатын.
Алайда қала тұрғындарының қуанышы ұзаққа созылмады. Бірнеше күн қалада жүрген автобустар Петропавл көшелерінен ғайып болды. Тасымалдаушылар жаңадан жеткізілген автобустар олардың иелігіне тапсырылмағанын және бағдарға шықпағанын айтты. Бұл қымбат техниканың артықшылығы мен кемшілігін анықтауға арналған екі күндік тест-драйв екені белгілі болды. Ал Петропавл әкімі "автобустар міндетті түрде жүретінін және қазір олар техникалық тексеруде" екенін жеткізді.
Жақында әлеуметтік желіде жаңа автобустарды қала аумағынан әкетіп бара жатқан видео пайда болды. Бұл жазба ескі автобуста жүруден әбден мезі болған қала тұрғындарының ашуын келтірді.
Автобустар қайда?
Осы жағдайға байланысты Петропавл әкімдігі түсініктеме берді. Қала әкімдігінің тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі басшысының орынбасары Бақыт Ілиясовтың айтуынша, елімізде құрастырылған "Ютонг" маркасының жеті автобусы тест-драйвтан өтпеген. Автобус электроникасындағы ақауларға байланысты Қостанайдағы өндірушіге қайта жөнелтілген.
"Барлық жеті автобус тест режимінде жүрді. Тест барысында бірқатар техникалық ақау анықталды. Оларды жою қажет. "СарыарқаАвтоӨнеркәсіп" компаниясына хат жолданды. Зауыт мамандары Петропавлға келіп жөндеуге тырысқанымен, техникалық ақауларды жою мүмкін болмады. Себебі қалада қажетті мамандандырылған сервис орталығы жоқ. Сондықтан кемшіліктерді түзету үшін автобустарды дайындаушы зауытқа қайтардық", - деді Ілиясов.
Ол мұның барлығы ешқандай ақауы жоқ, ұзақ қызмет ететін автобус сатып алу үшін жасалғанын ескертті.
"Бірінші партиядағы автобустарда қажетті бағдарламалық жасақтама, жанармай шығынының датчигі, жолаушылар ағынын есепке алатын датчик болған жоқ. Біздің талаптарға сәйкес қоғамдық көліктер ақпараттық монитормен жабдықталуы тиіс болатын. Ол мониторларды осы жақта орнату мүмкін болмады. Сондықтан автобустарды зауытқа қайтаруға тура келді", - деді әкімдік өкілі.
Кетті, бірақ қайтып келем деді...
Ол тиісті конкурстық рәсімдер өткенін және "СарыарқаАвтоӨнеркәсіп" ЖШС-мен келісімшартқа қол қойылғанын айтты. Жақын уақытта 100 автобус сатып алу үшін қаражаттың бірінші бөлігі зауыт шотына жіберіледі. Одан кейін машиналарды дайындаушы зауыт автобустарды партиямен Петропавлға жөнелтеді.
Бақыт Ілиясовтың айтуынша, 2021 жылдың соңына дейін 100 автобус Петропавлға жеткізілуі керек. Алғашқы отыз автобус үш айдың ішінде қалада болады.
Бір автобустың құны шамамен 40 миллион теңгені құрайды. Қала көшелерінің ені мен жүктемесіне қарай түрлі ұзындықтағы автобустар сатып алу қарастырылған. Яғни, 60 машинаның ұзындығы 8,5 метр болса, қалған 40 автобустың ұзындығы 10,5 метр болады.
"Нарықта жұмысқа қызығушылық танытқан тасымалдаушылар ғана қалады. Жаңа автобус сатып алуға құлықсыз тасымалдаушы нарықтан кетеді. Бізде тек ірі тасымалдаушылар жұмыс істейтін болады. Басқа қалалардан да компаниялар келуі мүмкін екенін жоққа шығармаймыз. Тасымалдаушылар ескі техникамен жолаушылар тасымалымен айналыса алмайды", - деді Бақыт Ілиясов.
Айта кетсек, бүгінде Петропавлда қоғамдық көліктің 70 проценті ескірген. Қызмет ету мерзімі аяқталған автобустарды утилизацияға жібереді. Ал орташа жағдайдағы көліктер қала маңы мен саяжай аймақтарында жолаушылар тасымалдау үшін қолданылады.
Мемлекетке үміт артады
"СҚО Автокөлік одағы" қауымдастығының төрағасы Галина Семенова жаңа автобустардың қымбат болуына байланысты тасымалдаушылардың кейбірі нарықтан кетуге дайын екенін айтты. Алайда көптеген кәсіпкер мемлекет субсидиялау түрінде көмек береді деп үміттеніп отырған көрінеді.
Тағы оқыңыз: "Ол күнді ұмытпаймын": бақылаушылар автобуста болған қызықты оқиғаларды айтып берді
"Автобустарды ешбір тасымалдаушы өз бетінше жаңарта алмайды. Бірақ мемлекет қолдауымен, тиісті кепілмен жұмыс істеуге ниеті бар тасымалдаушылар салада қызмет көрсете береді. Мен де жұмысты жалғастыруға дайынмын. Құсайынов, Айдақов, Рахымов сынды осы салада бұрыннан істеп келе жатқан жеке кәсіпкерлер де бар. Бәлкім, біз өзара жүктемені бөліп алармыз, ол жағын көре жатармыз. Бұл техниканың тасымалдаушыларға берілу шарттарына байланысты болады", - деді Семенова.
Оның айтуынша, екі жыл ішінде Петропавлда техниканың тозуына байланысты қалалық көлік саны 360-тан 190 бірлікке қысқарған. Кейбір тасымалдаушылар машиналарын утилизацияға тапсырып қойған, тағы бірқатар кәсіпкер жақын уақытта утилизациялайды.
Қалада бүгінде 22 бағдар бойынша жолаушылар тасымалы жүргізіледі. Жол ақысы 80 теңгені құрайды. Қала билігі жаңа автобустардың шығуына байланысты тариф қымбаттамайды деп уәде етті.
