Италиядағы Байли қаласы өзінің ғибадатханаларымен, саябақтарымен және сәнді виллаларымен танымал болды. Бұл қалада бір кездері Рим элитасы мекендеген. Әйгілі императорлар Юлий Цезарь, Нерон және Клавдийдің Байлиде виллаларда болды. Қаланың төменгі бөлігі әйгілі Везувий жанартауының салдарынан су астында қалды.
Суретте: Дайвер туристерге Италияның су басқан ежелгі римдік Байли қаласындағы мүсін түпнұсқасының өшірмесін көрсетіп жатыр.
Аргентинадағы Вилья-Эпекуэн елес-қаласы Буэнос-Айрес провинциясында орналасқан. Ширек ғасыр бойы ол Эпекуэн көлінің астында қалып қойды. Вилья-Эпекуэнді көбінесе "аргентиналық" Атлантида деп те атайды. 1985 жылы көл бөгетінің жарылуы салдарынан қаланы біртіндеп су баса бастады. 1993 жылға қарай қараусыз қалған қалашық 10 метр су тереңдігінде болды.
Суретте: туристер Аргентинадағы Вилья-Эпекун қаласының басты көшесімен серуендеп жүр.
Йонагуни ескерткіші Жапония жағалауындағы теңіз түбіндегі биіктігі 76 метрге жететін тас террассалар мен пирамидалардың су астындағы құрылымы. Кейбір ғалымдар бұл сатылы монолиттерді екі-үш мың жыл бұрын адамдар жасағанына сенімді. Алайда Йонагунидің пайда болуы туралы қайшы көзқарас та бар. Бұл жер сүңгуірлер үшін нағыз жаттығу орнына айналды.
Суретте: Дайвинг маманы Жапониядағы Йонагуни ескерткішінің алдында тұр.
Лакониядағы Павлопетри, Грекия. Су басқан қала 1967 жылы табылған. Павлопетриді археологтар тауып, оның мерзімін дәл анықтай алған планетадағы су басқан бірінші қала. Қаланың ауқымы таңғалдырады. Оның көшелері шамамен 30 мың шаршы метр аумақты алып жатыр. Қала 5 мың жылдан астам уақыт бұрын су астында қалғанына қарамастан, оның құрылымы мінсіз күйде сақталған. Бір кездері бұл қала өркениетті және гүлденген қала болатын. Қазіргі уақытта Павлопетри қирандылары әлемдік маңызы бар ескерткіш болып саналады.
Египеттегі ежелгі Гераклион қаласы оның қақпасы саналған. Ол Александриядан шығысқа қарай 25 шақырым жерде орналасқан. Гераклионды 2000 жылдардың басында атақты су асты әлемінің археологы Франк Годдио анықтаған. Гераклион мифтік қала болып саналды, бірақ қазба жұмыстары оның шынайы қала болғанын дәлелдеді. Мұнда 50 метр тереңдікте көптеген жәдігер әлі де су астында жасырылған. Теңіз құмы қабатының астынан тұрмыстық заттар, зергерлік бұйымдар, көне мүсіндер, сарайлар мен ғибадатханалардың қирандылары табылды.
Суретте: Александриядан табылған Хапи құдайының үлкен мүсіні.
Порт-Ройал, Ямайка. Бұл қала жер бетіндегі ең күнәһар қала деп аталады. Ағылшын отаршылары аралда қым-қуытқа толы өмір сүрді. Бұған британиялық қарақшылар өндіретін қазына ықпал етті. 1692 жылдың жазында мұнда жер сілкінісі болып, қаланың көп бөлігі бірнеше секунд ішінде тұрғындармен бірге су астына кетті.
Суретте: Роберт Николсонның 1692 жылы Порт-Ройялдағы (Ямайка) жер сілкінісін қалпына келтіруді бейнелейтін қабырға суреті.
Су астында қалған Израильдегі Атлит-Ям қаласы. Жұмбақ өркениет салған 9000 жылдық жасы бар ең жақсы сақталған қалалардың бірі Жерорта теңізінің түбінде, Израильдің батыс жағалауында, Атлит ауылының маңында орналасқан. Мұнда көзге көрінбейтін олжалар жасырылған. Қаланың неліктен теңіз түбіне кеткені зерттеушілер арасындағы қызу талқыланатын "археологиялық жұмбақтардың" бірі. Бір теорияға сәйкес, ол 8500 жыл бұрын Этна жанартауының атқылауынан туындаған үлкен цунами салдарынан суға кеткен.
Молога — Ресейдің Рыбинск су қоймасындағы су басқан қала.
Қала 1940 жылы Рыбинск және Углич су шаруашылығы құрылыстары кезінде су астында қалды. Содан кейін ел Шексна мен Еділді бөгеттермен жауып, ең үлкен жасанды теңіздердің бірін құруға шешім қабылдады. Үйлермен бірге ондаған храм мен ғибадатхана су астында қалды. Олардың су басқан қалдықтарын әлі күнге дейін апат болған жердегі суреттерден көруге болады.
Суретте: Ярославль облысындағы Рыбинск су қоймасындағы Молога қаласы орналасқан арал.