Вильнюстегі НАТО саммитінде АҚШ пен Еуропа өкілдері Украина билігі мен олардың меценаттары арасындағы қарым-қатынаста дағдарыс бар екенін анық көрсетті, деп жазды РИА Новости.
Politico басылымы Ұлыбританияның қорғаныс министрі Бен Уоллес пен АҚШ ұлттық қауіпсіздік жөніндегі кеңесшісі Джейк Салливан Владимир Зеленскийді "рақметі жоқ" деп бекерден-бекер айыптамағанын жазды. Осылайша олар Киевтің Солтүстік Атлантикалық альянсқа тәуелділігін мойындауды талап етті.
Еске салсақ, Уоллес Киевке сапары кезінде украиналықтар оған қонақжайлылық танытпады деп шағымданды. Салливан украиналық көшбасшының "әскери қолдау жеткіліксіз" деген айыптауына наразылық білдірді. "Америка халқы алғыс естуге лайық", - деді ол. Бұқаралық ақпарат құралдарының хабарлауынша, Зеленскийдің шектен тыс талаптарына байланысты Джо Байден кешкі астан ерте кетіп қалған.
Politico басылымы атап өткендей, Украина көптен бері батыстық дипломаттардың шамына тиіп жүр, бірақ мұны мұқият жасырып келді. Байденнің Зеленскиймен арасындағы наразылығы туралы 2022 жылдың маусымында хабар тарады. Ол кезде АҚШ президенті конгресстің Киевке миллиард долларға көмегін мақұлдағаннан кейін Украина басшысының одан да көп көлемде әскери техника мен оқ-дәрі талап еткені Байденге ұнамай қалды. Батыс бірнеше рет Зеленскийді одақтастарының ашуына тимеу және талаптарды азайтуға шақырды.
Украина билігінің көзқарасы бойынша, оларды сынау мүлдем орынсыз. Киевтегілер өздері бүкіл Батыс өркениеті үшін Ресеймен күресіп жатқанына сенімді, ал еуропалықтар мен америкалықтар өздерінің ұлттық мүдделеріне аса қатты көңіл бөледі. Ұстамды болуға шақырған үндеулерге украиналықтар наразы, деп жазады Politico.
Келіспеушіліктердің туындауына жағдайды бағалаудың екі түрлілігі де әсер етіп отыр. Киевке Мәскеудің толық жеңілуі ғана керек болса, АҚШ бейбітшілікке қол жеткізу мақсатында территорияны айырбастау мүмкіндігін жоққа шығармайды. Оның үстіне, Украина Қарулы күштерінің қарсы шабуылы тығырыққа тірелгелі бері Зеленскийдің дәлелді уәждері де азайып келеді.
"Киев билігінің сенім артатын басқа ешкімі жоқ. Мұны Брюссельде 50-ден астам мемлекет басшыларының қатысуымен өткен ЕО және Латын Америкасы елдері қауымдастығының саммиті айқын көрсетті. Еуропалықтар Қытайдан келетін шикізатқа тәуелділігін азайтқысы келеді және балама іздеуде. Бұл ретте қытайлықтар Оңтүстік Америка құрлығымен сауда көлемі бойынша Еуроодақты басып озып үлгерді. Бастаманы қайтару үшін ЕО "Жаһандық шлюз" бағдарламасы аясында алдағы төрт жылда аймаққа 45 миллиард еуро инвестициялауға дайын", - деп жазылған РИА Новости материалында.
Саммит барысында Украинадағы қақтығыс пікірталас себебіне айналды. Еуропалықтар қорытынды декларацияда Ресейді қатаң айыптауды енгізгісі келгенімен, Оңтүстік Америка елдерінің көпшілігі бұған қарсы болды. Ақырында Брюссель бұл әскери іс-қимылдар "адамзат үшін үлкен қасірет болып, әлемдік экономикадағы тұрақсыздықты күшейтеді" деген сөздерді қанағат тұтты. Мәтінде Мәскеу туралы мүлде айтылмаған.
Сонымен қатар, Австрия канцлері Карл Нехаммер Бразилия президенті Лула да Сильваның бейбітшілік бастамасын қолдайтынын айтты. Оның айтуынша, мұндай ұсыныстар маңызды, өйткені әскери іс-қимылдар бір күні аяқталуы керек. Бразилия басшысының көзқарасы бойынша, ресейлік-украиналық қақтығысқа жұмылдырылмаған барлық мемлекет келіссөзді ілгерілету бойынша жауапкершілікті өз мойнына ала алады және Ресейге мейлінше аз талап қою керек.
РИА Новостиге сұхбат берген сарапшылардың пікірінше, аумақтарды бейбітшілік үшін айырбастау ықтималдылығы жоғары сценарий болып табылады.
"Егер Украина Қарулы күштері қарсы шабуылда бұдан әрі табысқа жете алмаса, келіссөздер басталмайды. Алдыңғы шеп өзгеріссіз қалады, ал АҚШ үшін бұл оңтайлы болады. Бірақ егер Ресей шабуылға көшіп, Украина мемлекеттілігін жою қаупі төнсе, Батыс Мәскеумен диалог жүргізеді. Соның ішінде аймақтарды айырбастау да талқыланады", - дейді саясаттанушы Ростислав Ищенко.
Еуропалықтар ешқашан Украина үшін шығынға батқысы келмеген, бірақ олардың пікірін сұраған ешкім жоқ, дейді сарапшы. "Алайда еуропалықтар мен Киев режимі арасында қақтығыс болуы мүмкін емес. Өйткені екі тарап та Вашингтонға тәуелді. Сондықтан келіссөз Ресей мен АҚШ арасында жүруі керек, ал Украина олардың айтқанын орындайды", - деп түйіндеді ол.
Саясаттанушы Александр Дудчак ұжымдық Батысқа Ресей мен Украина арасындағы бейбітшілік қажет еместігіне сенімді. "Егер Киев режимін қолдаушылар әскери қақтығыстар олардың экономикалық мүдделеріне тым зиян келтіреді деп шешсе, қақтығысты тоқтатуы мүмкін", - дейді саясаттанушы.