Маусым. Астанада таңертеңнен-ақ күн қызып тұр. Мәжілісте де қайнаған қызу тіршілік. Депутаттар жақын уақытта демалысқа кетеді. Бірақ оған дейін халық қалаулыларына біраз тер төгу керек боп тұр.
Депутаттар үшін жазғы аптап ыстық қорқынышты емес. Олар жұмысқа таңғы сағат 9-да қызметтік көлікпен жетеді, ал парламент ғимаратында желдеткіштер үздіксіз жұмыс істейді.
Бірақ кейбір депутаттар жұмысқа жаяу келгенді жөн көреді. Солардың бірі – Унзила Шапак. Ол жақын маңайда тұрады, сондықтан қарбалас жұмыс күнінің қарсаңында біраз жер жаяу серуендеуді дұрыс деп санайды.
Мәжіліс отырысы басталғанға дейін журналистер спикерлерге сауал қоя бастайды. Елде болып жатқан түрлі оқиғаларға қатысты халық өзекті мәселелердің жауабын білгісі келеді. Сондықтан парламент ғимаратына кіреберісте-ақ журналистер мәжілісмендер мен министрлерден блиц-сұхбат алып үлгереді.
Ғимарат есіктері ашылғанға дейін мұнда қызу дайындық жүріп жатады. Халық қалаулылары еркін тыныстап, алаңсыз жұмыс істеуі үшін қолайлы жағдай жасалуы керек.
Техникалық қызметкерлер мұнда тәртіп пен тазалықты қамтамасыз етеді.
Техниканың ақаусыз жұмыс істеуіне "көзге көрінбейтін" парламенттік жүйелік әкімшілер мен "айтишниктер" жауапты. Мәжілістің бұл қызметкерлері әдетте назардан тыс қалып қояды. Бірақ олардың қатысуынсыз бірде-бір маңызды жиын өтпейді. Олар аппаратураның, микрофондар мен залдағы басқа да жабдықтардың дұрыс жұмыс істеуін қадағалайды.
Бұл – мәжіліс спикері Ерлан Қошановтың жұмыс үстелі. Яғни, депутат жұмыс орнына келіп, ашық түсті былғарымен қапталған жұмсақ креслоға жайғасқанға дейінгі жұмыс орнының көрінісі.
Бұл уақытта отырыс залында адам қарасы көбейе бастайды. Мұнда мәжілісмендер, түрлі дәрежедегі шенеуніктер және БАҚ өкілдері келеді.
Журналистер халық қалаулыларына толғандырған сұрақтарын қою үшін кез келген мүмкіндікті қалт жібермейді.
Депутаттар, министрлер мен олардың көмекшілері бір-бірімен амандасып жатыр.
Міне, министрлер кабинетінің мүшелері де келді. Олар парламент ғимаратына жиі келеді. Себебі олар заң жобаларын таныстырып, атқарылған жұмыстар туралы есеп береді.
Пленарлық отырыс басталар алдындағы қарбалас кейде мектепте қоңырау соғылған сәтті еске түсіреді.
Барлығының көңіл-күйі көтеріңкі болады. Залдағылар бір-бірімен қызу әңгімелесіп жатыр. Суретте: депутат Айдарбек Қожаназаров.
Мәжілісмендер бір-біріне жылы шырай танытып, әріптестеріне қамқорлық танытады. Суретте: Асқар Садықов әріптесі Ғалымжан Елеуовтың депутат төсбелгісін түзетіп жатыр.
Заң шығарушылар әзілдесіп, қол алысып, кейде құшақ жайып амандасып жатады.
Соңғы жаңалықтармен бөлісіп, елде және әлемде болып жатқан өзекті оқиғалар туралы пікір алмасады.
Кейбірі әлеуметтік желідегі парақшаларында жедел пост жариялап та үлгереді.
Мысалы, депутат Самат Нұртаза халық қалаулыларының күрделі күн тәртібі туралы сезімге толы жазба жариялап, өз постында депутаттарды зебраларға, ал журналистерді су жағасында зебраларға тап беретін қолтырауындарға теңеді. Бірақ мәжілісмен сол күні жазбасын өшіріп, журналистерден кешірім сұрады.
Спикерлердің соңына түсіп, әр сауалға жауап іздейтін БАҚ өкілдерінің жұмысы да оңай емес. Бірақ қызметтік міндет қоғамды мазалайтын мәселелер бойынша ақпарат табуды, жауап алуды қамтиды. Суретте: қаржы министрі Ерулан Жамаубаев БАҚ өкілдерінің ортасында тұр.
Егер парламентке келген тілші спикерден жауап алып үлгерсе, ол тез арада жаңалықты, фото мен видеоны редакторларға жолдайды.
Сағат тілі 09:55-ті көрсеткенде депутаттар қызметіне кірісуге асығып отырғаны байқалады.
Бұл уақытта мәжіліс аппаратының қызметкерлері пленарлық отырысқа қатысушыларды тіркейді.
Техниканың жұмысын, барлығы өз орнында тұрғанын тексереді.
Ал бұл – мәжіліс аппаратының қызметкерлері. Олар отырысқа келген қонақтарды – министрлік пен ведомство өкілдерін қарсы алып, шығарып салады.
Сағат тілі 10:00-ге жақындағанда залдағы шу сап тыйылады. Залға мәжіліс төрағасы Ерлан Қошанов кіреді. Отырыс басталады.
Осы сәттен бастап бәрі регламентке сәйкес өтеді. Алғашқы минуттарда БАҚ өкілдеріне қысқа видео түсіруге рұқсат беріледі.
Депутаттар жұмысқа айрықша белсенділікпен кіріседі.
Бұл уақытта отырыс залына кіріп-шығуға болмайды. Бүл есіктің арғы жағында заң жобалары талқыланады, депутаттар халықты толғандырған мәселелерді көтереді. Заң шығару мемлекет дамуы мен оның болашақтағы өркендеуі үшін қажет.
Қызу талқылаудан кейін халық қалаулылары электронды дауыс беру арқылы кворум қабылдайды. Кейде бір мәмілеге келу қиын болады. Мұндай сәттерде залда пікірталас қызу жүреді.
Режиссерлер де көзге көрінбейтін мамандар қатарында. Олар мәжілістің интернет-ресурстарында онлайн көрсетілімнің жүруін қадағалайды.
Заманауи технологиялар депутаттардың жұмысын онлайн, нақты уақыт кезінде бақылауға мүмкіндік береді.
Синхронды аудармашы залдағылардың жұмысын жеңілдететіндер қатарында. Оның дауысын барлығы естігенімен, оны ешкім көрмейді. Sputnik Қазақстан тілшісі аудармашы жұмыс істейтін "құпия орынды" суретке түсіріп үлгерді.
Мәжілістің баспасөз орталығында жұмыс қызып жатыр. Журналистер отырыс барысы туралы ақпарат таратып, өзекті мәселелер бойынша жаңалықтар жазады.
Залда талқылаулар жүріп, ел үшін маңызды шешімдер қабылданып жатқанда БАҚ өкілдері парламент мүшелерінің шығуын күтеді.
Үзіліс жариялана салысымен журналистер спикерлерге қарай асығады.
Журналистерді жыртқыш жануарларға қанша теңесе де, ақиқат анық: халық өзі таңдаған өкілдері қалай жұмыс істеп жатқанын білуге құқылы.
Тезірек ізін суытуға тырысып, қашып бара жатқан спикерлерді кейде журналистер қуып жетеді. Суретте: депутат Ермұрат Бәпи БАҚ өкілдерінің сұрақтарына жауап беріп тұр.
Мәжілісмендердің отырысы аяқталып, олар емін-еркін түстенуге аттанса, журналистер үшін бұл кезде жұмыс қызады. Олар жаңалықты жылдам жазып, түзетіп, жариялау керек.
Жалпы парламенттегі сенсациялық жаңалықтарды жазу және ол үшін пленарлық отырыстан кейін шаршаған депутаттардың ізіне түсу оңай тірлік емес.