АСТАНА, 31 мамыр – Sputnik. Қазақстанның еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі саяси қуғын-сүргін құрбандарына мемлекеттік қолдау көрсету шаралары туралы хабарлады.
Қолданыстағы заңнамаға сәйкес саяси қуғын-сүргін құрбандарына және саяси қуғын-сүргіннен зардап шеккен деп танылған азаматтарға 2003 жылдан бастап біржолғы ақшалай өтемақы төленеді, деп хабарлады ведомстводағылар.
"2003-2022 жылдар аралығында республикалық бюджеттен 2,9 миллиард теңге сомасында біржолғы ақшалай өтемақы төленді", – деп әлеуметтік көмек департаментінің директоры Айнұр Абдырахманованың сөзін келтірді министрлік.
Оның айтуынша, бұл өтемақы мөлшері 2 588 теңге мен (3/4 АЕК) 345 000 теңге (100 АЕК) аралығындағы соманы құрайды.
"2023 жылға республикалық бюджетте осы аталған мақсаттарға 768 мың теңге қарастырылған", - деді департамент директоры.
Министрлік мәліметінше, бұл мемлекеттік қолдаудың бір түрі ғана. Бұдан басқа, саяси қуғын-сүргін құрбандарына, сондай-ақ саяси қуғын-сүргіннен зардап шеккен, мүгедектігі бар немесе зейнеткерлер болып табылатын адамдарға әлеуметтік төлемдердің өзге де түрлеріне қарамастан 1,07 айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде (2023 жылы – 3 692 теңге) арнаулы мемлекеттік жәрдемақы төленеді.
"2005 жылдан бастап 2022 жылға дейінгі кезеңде республикалық бюджеттен 15,5 миллиард теңге сомасында арнаулы мемлекеттік жәрдемақы төленді. 2023 жылы жәрдемақы төлеуге 1,3 миллиард теңге жоспарланған. Биылғы 1 мамырдағы жағдай бойынша жәрдемақы алатындардың саны 28 316 аадамды құрады", – деді Айнұр Абдырахманова.
2023 жылғы 1 шілдеден бастап саяси қуғын-сүргін құрбандары, саяси қуғын-сүргіннен зардап шеккен, мүгедектігі бар немесе зейнеткер болып табылатын адамдар, арнаулы мемлекеттік жәрдемақыны Әлеуметтік кодекс шеңберінде арттырылған жаңа 1,23 АЕК (2023 жылы – 4 244 теңге) мөлшерде алады.
Ақталған азаматтардың, сондай-ақ саяси қуғын-сүргіннен зардап шеккен деп танылған, мүгедектігі бар немесе зейнеткер болып табылатын адамдардың бірінші кезекте мынандай құқытары бар:
бас бостандығынан айыру орындарында ұсталған, жазасын өтеген, басқа елді мекемендерге жіберілген, арнайы елді мекендерде еркіндігі шектеліп, мәжбүрлі еңбекпен айналысқан және мәжбүрлеп психиатриялық мекемелерде емдеуде болған уақытының үш есе мөлшерде зейнетақы алу үшін қатысу өтіліне есептелуіне;
оларға ыңғайлы уақытта кезекті еңбек демалысын алу, сондай-ақ жылына екі аптаға дейінгі мерзімге жалақысы сақталмайтын қосымша демалыс алу;
телефондарды бірінші кезекте орнату;
Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қарттар мен мүгедектігі бар адамдарға арналған интернат-үйлерге бірінші кезекте орналастыру, оларда толық мемлекеттік қамтамасыз етуде тұру;
протездік-ортопедиялық бұйымдармен жеңілдікпен қамтамасыз ету;
оңалтуға байланысты мәселелер бойынша адвокаттардан тегін кеңес алуға.
Министрлік хабарлағандай, жергілікті атқарушы органдар жергілікті өкілді органдардың шешімі бойынша саяси қуғын-сүргіндерге ұшыраған және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес ақталған адамдарға материалдық және басқа да көмек түрлерін көрсету жөнінде жергілікті бюджеттер есебінен қосымша шаралар белгілеуге құқылы.
Жыл сайын Саяси қуғын-сүргін және ашаршылық құрбандарын еске алу күніне орай жергілікті атқарушы органдар саяси қуғын-сүргін құрбандары мен зардап шеккендерге біржолғы материалдық көмек көрсетеді.
2023 жылы жергілікті бюджет қаражаты есебінен 3 828 азаматқа
3 692 теңгеден 30 000 теңгеге дейінгі мөлшерде 48,6 миллион теңге сомасында біржолғы материалдық көмек көрсетіледі.