Қазақстанда сәуір айынан бастап не өзгереді

АСТАНА, 1 сәуір – Sputnik. Көлік салығын төлеу мерзімі, таңбаланбаған аяқ киім саудасына тыйым, 1-сыныпқа құжат қабылдау, құмар ойындарға жұмсалған ақшаның есебі – осы және өзге де өзгерістер сәуір айында күшіне енеді. Толығырақ Sputnik Қазақстан материалынан оқыңыз.

Заң бойынша 2022 жыл үшін көлік салығын төлеу мерзімі бүгін аяқталуға тиіс еді. Алайда биыл 1 сәуір демалыс күніне түсіп тұрған соң, төлеу мерзімі жұмыс күніне ауыстырылады. Осылайша қазақстандықтар көлік салығын 3 сәуір күні төлей алады.

Ал 4 сәуірден бастап салықты төлемеген азаматтарға салық берешегі туралы хабарлама жіберіледі. Осыдан кейін салық төленбесе, отыз жұмыс күні өткен соң, 1 АЕК немесе 3 450 теңгеден асатын берешек бойынша жеке тұлғаның борышын өндіріп алу туралы салық бұйрығы шығарылып, борышкерге жолданады.

Салық бұйрығын алған қазақстандық 5 жұмыс күні ішінде берешегін өтемесе, тиісті салық бұйрығы жеке сот орындаушыларына мәжбүрлеп өндіріп алуға жіберіледі.

Бұл ретте жеке сот орындаушылары қарыздан бөлек, салық берешегінің 25%-не дейін қызмет көрсету ақысын өндіріп алады. Оған қоса борышкердің шоттарын бұғаттап, елден шығуға шектеу қоюы мүмкін.

Сол себепті артық шығынға ұшырамау үшін көлік салығын уақытында төлеген дұрыс.

Қазіргі таңда салық органдары есептеген, төленуге тиіс көлік салығының сомасы Каспи банк пен Халық банктің мобильді қосымшалары арқылы PUSH-хабарлама түрінде жіберіледі. Есептелген салық сомасын, сондай-ақ, "e-Salyq Azamat" мобильді қосымшасының "Электронды сервистер"→"ЖТ және ЖК алдағы төлемдерді төлеу қызметі" сервисінен де көруге болады.

Кәсіпкерлерге 2023 жылғы 1 сәуірге дейін таңбаланбаған аяқ киімді сатуға рұқсат етілген болатын. Бүгін ол кезең аяқталды. Енді бизнесмендер аяқ киімді тауарларды цифрлық таңбалау және қадағалау жүйесінде тіркеуге міндетті.

Яғни бүгіннен бастап бизнеске таңбаланбаған аяқ киімді сатуға тыйым салынады.

Аяқ киімді міндетті таңбалау және қадағалау жүйесі 2021 жылы 1 қарашада енгізілген еді. Алайда кәсіпкерлер жаңа ережеге бейімделу үшін көбірек уақыт сұрап, оны толық енгізу мерзімі 2023 жылғы 1 сәуірге дейін ұзартылды.

Міндетті таңбалау және қадағалау дегеніміз – елге кіретін әрбір өнім туралы ақпаратты тіркейтін және бірегей деректер матрицалық коды арқылы қадағалайтын жүйе. Өндірушіден/импорттаушыдан соңғы тұтынушыға дейінгі өнімнің бүкіл жолын көрсетеді. Таңбалау және қадағалау жүйесінің міндеті – Қазақстандағы тауар айналымын ашық ету.

Айта кетері, Қазақстан заңнамасында аяқ киімді таңбаламағаны үшін айыппұл қарастырылмаған.

Астанада 3 сәуірден бастап 1-сыныпқа құжат қабылданады. Бұл жұмыс жалпы орта білім беретін мектептерде 1 тамызға дейін жалғасады.

Қала әкімдігінің болжамынша, биыл 26 мыңға жуық бүлдіршін мектеп табалдырығын аттайды.

"Білім беру ұйымдары дайындық деңгейіне қарамастан, қызмет көрсететін аумақта тұратын алты жастағы және күнтізбелік жылда алты жасқа толатын балаларды бірінші сыныпқа қабылдайды. Мамандандырылған мектептерден басқа барлық мектеп бірінші сыныпқа баратын балаларды ешқандай емтихансыз қабылдайды. Әр мектепте ата-аналарға көмек көрсету мақсатында бірінші сыныпқа қабылдау бойынша комиссия құрылды", - деді білім басқармасы басшысының орынбасары Маржангүл Қайырбаева.

Ата-аналар құжаттарды www.egov.kz порталы арқылы тапсырады.

Бірінші сыныпқа қабылдау үшін қандай құжаттар қажет екенін әкімдіктің сайтынан біле аласыздар.

1 сәуірден бастап Қазақстанда ЕАЭО елдерімен өзара сауда-саттық жүргізу кезінде ілеспе жүкқұжаттарын рәсімдеу міндеті енгізіледі.

Мемлекеттік кірістер комитетінің ақпаратынша, ілеспе жүкқұжаттары электронды форматта шекараға дейін рәсімделеді. Ол үшін электронды цифрлық қолтаңба қажет. Соның арқасында жалған тұлғалар, банкрот болған және кәсібі тоқтатылған адамдардың атына құжат рәсімдеуге жол берілмейді.

Сондай-ақ виртуалды қойманы қолдану міндеті де енгізіледі. Оған бірнеше тауар жатады: тоңазытқыш, мұздатқыш, мұнай өнімдері, алкоголь өнімдері.

ЕАЭО аумағында барлық тауар бойынша импорт пен экспортқа ілеспе жүкқұжаттарды рәсімдеу қажет.

Осы айда президент Қасым-Жомарт Тоқаев қол қойған "Сот жүйесі мен судьяларының мәртебесі туралы" Конституциялық заң күшіне енеді.

Заңға сәйкес, енді құқық қорғау органдары судьяларға қысым көрсете алмайды. Судьяларға қатысты арнайы жедел-іздестіру шаралары тек бас прокурордың санкциясымен ғана жүргізіледі. Парламент депутаттары бұл норма судьялардың тәуелсіздігін нығайтады деген үмітте.

Сонымен қатар аудандық соттың төрағаларын кадр резервіндегі және өз-өзін ұсынған азаматтардың арасынан сайлау тетігі енгізіледі. Судья қауымдастығы кандидатты өзі ұсына алады.

Бұдан бөлек сенат Жоғарғы соттың судьяларын да баламалы негізде сайлайды. Сенатқа кемінде екі судьяның кандидатурасы ұсынылады.

Сондай-ақ Жоғары сот кеңесіне шекті жасты ұзарту, судьялардың өкілеттігін тоқтата тұру және тоқтату жөніндегі өкілеттіктер беріледі. Сот төрелігі академиясы да Жоғары сот кеңесінің қарамағына өтеді.

Мәдениет және спорт министрлігі букмекерлік кеңселерде қабылданған ставкалар туралы ақпаратты қабылдау, есепке алу және сақтау ережелерін бекітті. Құжат сәуір айында күшіне енеді.

Сондай-ақ осы ережелер аясында тотализаторлардағы ставкалар да есепке алынады.

Ол үшін букмекерлік кеңселер мен тотализаторлар өздерінің аппараттық-бағдарламалық кешендерін ставкаларды есепке алу орталығына қосады. Ақпарат онлайн беріледі.

Ставкаларды есепке алу орталығының қызметін өкілетті орган жүзеге асырады.

Букмекерлік кеңселер мен тотализаторларға түсетін барлық төлемнің бірыңғай есебі көлеңкелі айналымды болдырмауға, салықты көбейтуге және бақылауды жеңілдетуге мүмкіндік береді.

Еуразиялық экономикалық комиссия кеңесі жеке тұлғалар үшін тауарларды бажсыз әкелудің ұлғайтылған шегін 1000 еурода қалдыру мерзімін 2023 жылғы 1 қазанға дейін ұзартты.

Бұған дейін тасымалдаушы жеткізетін немесе халықаралық пошта жөнелтімдерінде жіберілетін, сондай-ақ әуені қоспағанда, көліктің барлық түрімен әкелінетін немесе жаяу алып жүретін тауарлар үшін бажсыз әкелу шегі 1000 еуроға дейін көтерілген болатын. Мұндай шек уақытша осы жылдың 1 сәуіріне дейін бекітілген еді.

Бұл шараның ұзартылуы азаматтарды санкциялық қысым жағдайында қолдауға және ең қажетті тауарлар тапшылығын болдырмауға мүмкіндік береді.

Биыл 23 наурызда басталған Рамазан айы 20 сәуірде аяқталады. Ал 21 сәуір күні мұсылмандар Ораза айт мейрамын атап өтеді.

Мұсылман әлемі отыз күн оразадан кейін Ораза айтты үш күн бойы тойлайды. Бірақ бұл күндері ресми демалыс қарастырылмаған.

Мейрамның бірінші күні мешіттерде жамағатпен айт намазы оқылады. Ораза айттың таңында сәресі ішілмейді, күндіз ауыз ашық болады. Рамазан айынан қалған қаза оразаны айттың екінші күнінен бастап ұстай беруге болады.

Мейрам күндері әрбір мұсылманның шаңырағында бауырсақ пісіріліп, ет асылып, мерекелік мол дастарқан жайылады. Туған-туысқандар, көрші-қолаң бір-біріне қонаққа барып, айт мерекесімен құттықтайды, сыйлық береді.

Дәстүр бойынша бұл күні мұсылмандар бір-біріне "Ораза айт қабыл" болсын" деп жылы лебізін білдіреді. Ренжісіп қалған ағайын-туыс, жора-жолдас бір-бірінен кешірім сұрап, өкпе-назын ұмытады.

Сонымен қатар Ораза айт мерекесінде тұрмысы төмен отбасыларға, жетім-жесірлерге қол ұшын созған абзал.