Абайдың Ділдә, Әйгерім және Еркежан деген үш жары болған. Бұл үйде ұлы ақын үшінші әйелі Еркежанмен бірге тұрған.
Бастапқыда Еркежан Абайдың інісі Оспанның әйелі болды. Екеуі Жидебайдағы үйді мекен етті. 1892 жылы Оспан қайтыс болғаннан кейін, Еркежан әмеңгерлікпен Абайдың үшінші жары атанады. Осылайша бұл қыстау Абайдың еншісіне өтеді.
Абай мен Еркежанның ортақ балалары жоқ.
Өлкетанушылардың айтуынша, Абай Жидебайдағы үйді қайта салып, күрделі жөндеуден өткізген.
Абай заманынан жеткен құнды жәдігерлермен Sputnik Қазақстан фотолентасынан таныса аласыздар.
1 / 22
Абайдың үшінші әйелі Еркежанмен бірге тұрған үйі. Ақын өмірінің соңғы он жылын осы жерде өткізген.
© Sputnik / Нұргүл Абай
2 / 22
Үй бес бөлме және екі дәлізден тұрады. Музей-үйге кіру ақылы: ересектер 300 теңге, ал балалар 70 теңге төлейді.
© Sputnik / Нұргүл Абай
3 / 22
Бұл дәлізде ақынның шәкірттері мен балаларының суреті, аудармалары мен 45 қара сөзінен алынған үзінділер ілінген
© Sputnik / Нұргүл Абай
4 / 22
Қонақ бөлмесі. Үйге келген қонақтарды осы бөлмеде күткен. Оң жақтағы төсек – Абайдың бәйбішесі Ділдәнің жасауымен бірге келген төсегі.
© Sputnik / Нұргүл Абай
5 / 22
Қабырғада Ділдәдан туған Ақылбай, Әбдірахман, Мағауияның суреттері ілуі тұр. Абай Әбдірахманды Әбіш деп еркелеткен. Ол 27 жасында Алматыда әскери қызметте жүріп қайтыс болды. Араға жеті жыл салып, Мағауия көз жұмды. Мағауияның қырқын берген күні Абай Құнанбайұлы өмірден озды. Абай атамыздың қырқын берген күні тұңғыш баласы Ақылбай қайтыс болған.
© Sputnik / Нұргүл Абай
6 / 22
Абайдың әкесі Құнанбай қажының тақиясы. 1875 жылы Меккеден киіп келген. Күмістелген кісе белбеу де сол кісінікі.
© Sputnik / Нұргүл Абай
7 / 22
Бұл Абай атамыздың жұмыс бөлмесі. Жұмыс үстелінде сиясауыт, кітаптары, 1896 жылы ұлы Мағауияға жазған хаты, майшам тұр
© Sputnik / Нұргүл Абай
8 / 22
Жұмыс бөлмесінің қабырғасында үш ішекті домбыра, қасқыр терісі, күмістелген кісе белбеу ілінген. Кісе белдікке қарап, ақынның ірі денелі адам болғанын білуге болады.
© Sputnik / Нұргүл Абай
9 / 22
Кіші қонақ бөлмесі. Жерге сырмақ жайып, үстіне құрақ-көрпе төсеп, малдас құрып отырып, әңгіме дүкен құрған бөлме. Абайдың бос уақытында ойнаған ойындары – тоғызқұмалақ, дойбы. Дойбы тастары қойдың топайшық деген сүйегінен жасалған. Ақын пайдаланған есепшот, былғары дорба. Бұл дорбаға тоғызқұмалақтың тастары салынған.
© Sputnik / Нұргүл Абай
10 / 22
Ас бөлмесі. Абай Құнанбайұлы отбасымен оңаша қалғанда осы дастархан басында ас ішкен. Үстел үстінде тостағандары, кішкентай қымыз тегене, үлкен қымыз тегене тұр. Ожау арқардың сүйегінен жасалған
© Sputnik / Нұргүл Абай
11 / 22
Ас үйдегі күміс, жез самаурындар. Үлкен самаурынды 1971 жылы Абай атындағы совхоздың еңбекшілері осы мұражайға сыйға тартқан.
© Sputnik / Нұргүл Абай
12 / 22
Ыдыс-аяқ сақталған кебеже. Құрт езген астау. Кейде ет табаққа сыймаған етті осы астаумен тартқан
© Sputnik / Нұргүл Абай
13 / 22
Ас үйдегі пеш. Қонақтар көп келетін болғандықтан, қос қазан қойылған: біреуіне ет асылса, екіншісіне қуырдақ қуырылған.
© Sputnik / Нұргүл Абай
14 / 22
Ақынның анасы Ұлжанның құманы. Ал мына үлкен жез легенге апасы Абайды қырқынан шыққанша суға түсірген.
© Sputnik / Нұргүл Абай
15 / 22
Ер-тоқым. Әр тасы күмістен жасалған. Абай екінші әйелі Әйгерімді әйелдікке алған кезде жорға атқа тағып, сыйға тартқан ер-тоқымы.
© Sputnik / Нұргүл Абай
16 / 22
Бұл Абайдың әмеңгерлікпен алған үшінші жары Еркежанның бөлмесіндегі төсек. Жасауымен бірге келген. Ағаш пен сүйектен жасалған. Тұскиіз жөндеуден өтпеген, сол баяғы қалпын сақтап тұр. Шымылдық былтыр ақынның 175 жылдық мерейтойына орай жаңартылды.
© Sputnik / Нұргүл Абай
17 / 22
Абайдың үшінші әйелі Еркежанның асыл бұйымдары: маржан моншақ, сырға, күміс білезіктері.
© Sputnik / Нұргүл Абай
18 / 22
Ет сақтаған бөлме – шошала немесе тошала. Қонақтың көптігінен жұмасына төрт-бес қара мал сойылған. Сол малдың етін осы бақанға іліп, сыймағанын көлденең сырғауыл тартып ілген. Ал қара қазанға ет асқан.
© Sputnik / Нұргүл Абай
19 / 22
Аңшылықтан кейін бүркіт қондырған тұғыры
© Sputnik / Нұргүл Абай
20 / 22
Үйдің кіреберіс ауласында Абай мінген пәуеске тұр.
© Sputnik / Нұргүл Абай
21 / 22
Музей-үйден басталатын жолмен әрі қарай жүрсеңіз, Абай-Шәкәрім мемориалдық кешеніне келесіз. Бұл кесенелерде Абай Құнанбайұлы кенже інісі Оспанмен және Шәкәрім Құдайбердіұлы өзінің ұлы Ахатпен жерленген.
© Sputnik / Нұргүл Абай
22 / 22
Бұл қорымда Абайдың әжесі Зере мен анасы Ұлжан, ағасы Құдайберді жатыр. Зират мемориалдық кешенге баратын жолдың бойында орналасқан.
© Sputnik / Нұргүл Абай