Осы уақыт ішінде Хмеймим әуе базасы өз Отанында ғана емес, басқа елдерге де үлгіге айналды: осы тектес нысандардың құрылысы кезінде шет мемлекеттер ресейлік қорғаныс министрлігінің тәжірибесіне сүйенеді. Жақында Дамаск Мәскеуге әскери қызметшілерге арналған сауықтандыру орталығы үшін тағы сегіз гектар жер беруге уәде етті. Хмеймимнің өзгеруі және оның басымдықтары жайлы бүгінгі мақаламыздан таныс болыңыздар, деп жазады РИА Новости.
Таза алаңда
Азаматтық аэродромды жауынгерлік ұшақтарға бейімдеу үшін жаңа инфрақұрылым құру, аэродромның техникалық жабдықтарын орнату және әскери қызметшілерге арналған тұрғын үй салу қажет болды. Барлығы бірнеше жүз мың тонна болатын түрлі жүк Сирияға жеткізілді.
Операцияның бастапқы кезеңінде жедел топтың құрамына небәрі елуге жуық жауынгерлік машина – Су-25 шабуылдау ұшағы, Су-24 және Су-34 бомбалаушылары, Су-30СМ жойғыштары, Ми-24 және Ми-8АМТШ тікұшақтары ғана болды. Сонымен қатар, Хмеймимге жедел түрде он шақты жанармай құятын техника жеткізілді.
Ұшқыштар мен техникалық қызметкерлер әрқайсысы екі немесе төрт адамға арналған шағын модульдік вагондарға орналасты. Бұл шын мәнінде тұрмысқа қажетті жағдай жасалған, кондиционері және су құбыры бар металл контейнерлер. Жақын жерде жылжымалы наубайхана, киім жууға және үтіктеуге арналған бөлмелер, сағатына он адам сиятын моншалар орнатылды. Сәл кейінірек асханалар, клуб, спорт алаңдары, тіпті, әуе базасының тарихына арналған шағын музей пайда болды.
"Мұнда бос аэродром мен әуе қозғалысын басқару қызметі ғана болды, – дейді әуе базасында жұмыс сапарымен болып қайтқан әскери-өндірістік кешен алқасының сарапшылар кеңесінің мүшесі Виктор Мураховский. – Шағын ұшу және қону залы сол күйінде сақталды, бірақ ол көбіне қосымша рөл атқарады. Негізгі ғимараттар қайта тұрғызылды. Ұшу-қону жолағы жөнделді әрі кеңейтілді. Қазір аэродром стратегиялық авиацияға дейін ауыр салмақты ұшақтарды қабылдауға қабілетті. Хмеймимді әлемнің басқа аймақтарына, мысалы, Африкаға рейстер жасауға арналған аралық пункт ретінде пайдалану маңызды".
Алынбас қамал
Нысанның қауіпсіздігіне ерекше назар аударылған. Өйткені, мұнда ұзақ қашықтықта әрекет ете алатын С-400 зениттік-зымырандық кешендер мен қысқа қашықтықта әрекет ететін "Toр-M2" кешендері және "Панцирь-С1" зениттік-зымыранды зеңбіректі кешендері орналастырылды. Базаның әуе қорғанысына арналған жүйесі жиырма шақырымнан 250 шақырымға дейінгі аралықта әуе нысандарының барлық түрін жоюға қабілетті.
Әуе базасының қауіпсіздік жүйесі екі периметрден тұрады. Сыртқы бөлігін ресейлік әскерилермен бірге Сирия араб армиясының жауынгерлері бақылайды. Шетелдіктер ішкі периметрге жіберілмейді. Ұшқышсыз ұшу авиациясы да қауіпсіздікті қамтамасыз етіп отыр: бір уақытта және тәулік бойы Хмеймим үстінде он шақты ұшқышсыз ұшу аппараттары патруль жүргізіп отырады.
Сыртқы әлеммен байланыс барлық қол жетімді құралдармен қамтамасыз етіледі. Оның ішінде ультра қысқа толқынды радио станцияларынан бірыңғай жүйеге біріктірілген спутниктік кешендерге дейін бар.
"Топ қолбасшылығы мен әскери басқару штабы Мәскеудегі қорғанысты бақылаудың ұлттық орталығымен тікелей байланыста, – дейді Мураховский. – Қолбасшыда Ирактағы коалициялық топтардың өкілдерімен қақтығыстарды болдырмау бойынша орнатылған желі бар. Бұл Сириядағы оқыс оқиғалардың алдын алу және оның салдарын жою бойынша америкалықтармен жасалған келісім".
Сирия курорты
Әуе базасын жабдықтауға арналған жүктер Сирияға теңіз және әуе арқылы жеткізілді. Бірнеше ай бойы кемелер мен тасымалдаушы ұшақтарға тыным болмады. Бұл бағыттағы жұмыстар елдегі қатаң азаматтық соғыс пен ауыр климаттық жағдайда жүргізілгеніне қарамастан, ресейлік мамандар қысқа мерзім ішінде әлемдегі ең заманауи әрі қорғаныс жүйесі жоғары әскери нысандардың бірін тұрғызды.
Бүгінде әуе базасы кез келген ұшақ түрін қабылдай алады. Оның ішінде, Ту-22М3 бомбалаушысы мен Ту-95 және Ту-160 стратегиялық мақсаттағы зымыран тасығыштары да бар. Аэродромда бір уақытта ондаған ұшу аппаратына қызмет көрсете алатын жанармай құю жүйесі орнатылды.
"Ұшақтарды сенімді қорғаныс орындарына жасыруға болады, – дейді сарапшы. – Арнайы құрылымдарда жанармай, зымыран, қару-жарақтың барлығы жинақталған. Зымырандық-артиллериялық қару-жарақты жеткізуге арналған барлық техника қолда бар. Азаматтық соғыстың шиеленіскен сәттерінде ұшақтар толық жүктемемен тәулігіне бірнеше рет ұшқаны белгілі".
Тылды қамтамасыз ету бойынша да ресейлік әскерилерге қолайлы жағдай жасалды. Олар көбіне елден жеткізілген азық-түлікпен тамақтанады. Алайда, қатаң санитарлық бақылау арқылы жергілікті өнімдер де рационға енгізілуде.
Сириялық билік Ресейге бөлген жаңа жер телімі ең алдымен медициналық сауықтандыру кешенін салуға арналған.
"Орталықты қызметтік іссапармен Сирияда жүрген әскери қызметшілер ғана емес, Ресей қарулы күштерінің барлығы қолданатын болады, – деп атап өтті Мураховский. – Біздің әскерилер үшін шетелдік курорт есіктері жабық екені белгілі. Ал сириялық Латакия жағалауы жұмақтай жер. Мұнда тіпті, Араб Әмірліктерінен де келіп жатады. Жергілікті халықтың бұл жағалауға келуі екіталай".
Қалай дегенмен де, бес жыл ішінде Хмеймим әуе базасы бірнеше қоймасы мен терминалы бар шағын аэродромнан көшелері мен алаңдары бар нағыз қалаға айналды. Көшелерге сириялық операцияның қаһармандарының немесе әйгілі әскери қолбасшылардың есімдері берілген: Ресей батырлары генерал Валерий Асапов, Сирияда қаза тапқан ұшқыштар Олег Пешков пен Роман Филипов, КСРО батыры армия генералы Василий Маргелов сыны есімдер бар.
* – Қазақстанда тыйым салынған террористік ұйым