АЛМАТЫ, 29 мамыр – Sputnik, Айгерім Таубай. Алматыдағы жылдам қимылдайтын арнайы жасақта әйелдер взводы 2019 жылдың маусымында құрылды. Құрамында 23 қыз жұмыс істейтін взвод қоғамдық тыныштықты сақтау үшін бел жазбай қызмет етіп жүр. Арасында тұрмыс құрғандар мен екі-үш баланың анасы да бар.
Жедел қимылдайтын арнайы жасақтың инспекторы Айкерім Нұрболаттың айтуынша, взвод жылына екі рет сынақтан өтеді. Сынақ барысында 100 метрге, 800 метрге жүгіру секілді физикалық дайындығы мен оқ ату шеберлігі тексеріледі. Тұрақты түрде психологпен сабақ өтіп тұрады.
Бұл взводтың құрылу мақсаты – халықаралық канондарға сай әйел қылмыскерлерді ұстау. Қылмыс жасаған әйел ұсталған жағдайда изоляторға жеткізуге де қыздар қатысады. Одан бөлек қыздар жасағы қазір блок бекетте қоғамдық тыныштықты сақтауға жұмылдырылған. Концерт, футбол ойындары секілді адам көп шоғырланған жерлерге бұйрықпен жіберіледі.
"Аптасына екі рет командирмен бірлесіп сабақ өтеміз, заңға өзгеріс енгізілсе, соны талқылаймыз. Апта сайын тауға шығамыз, тауға шыққан кезде қандай тәсілді қолдану керек екені айтылады. Карантин кезінде тауға шығып жүрген жоқпыз, ал оған дейін тоғайға барып жүгіреміз не болмаса тауға шығамыз", - дейді Айкерім Нұрболат.
Қыздардың қабілеті жедел жасақта қызмет етуге жеткілікті
Жасақ құрамына қабылдау үшін қыздардың бойы 170 см-ден жоғары болып, заң туралы білімі, спортта жеткен жетістіктері, спорт шеберіне үміткер болуы қажет. Осы талаптарға сай болғандардың бірі – жасақ құрамына бірінші болып қосылған Әсем Байболатова.
29 жастағы Әсем Жамбыл облысы Байзақ ауданында дүниеге келген. 2009 жылы Алматы қаласындағы ішкі істер министрлігінің академиясына оқуға түскен. Оқуды бітірген соң Бостандық ауданы ішкі істер бөлімшесіне тергеу қызметінде екі жарым жыл жұмыс істеген. 2019 жылдың маусымына дейін сол аудандағы әкімшілік практика қызметін атқарды.
"Жылдам қимылдайтын арнайы жасақта қыздар взводының ашылғанын естіп, құжат жинауға кірістім. Ең алдымен қызметкердің спортқа деген қызығушылығына баса назар аударады. 2008 жылы Қазақстан чемпионатында қол күресінен жеңімпаз болып, спорт шеберін орындадым. Қызметтің ашылғанын ести сала, осында келдім. Спорттағы жетістіктерімді көрсеттім. Сол арқылы қабылдап алды", - дейді Байболатова.
Бойжеткен осы қызметке келгеннен кейін практикалық атуды тереңірек меңгеріп, жарыстарда жүлде алып жүр. Бұған дейін де қарумен жұмыс істегенін айтқан Әсем арнайы жасақ құрамында өзінің тағы бір қырын аша түскен. 2019 жылы қазанда практикалық атудан Қазақстан чемпионатында жеңімпаз атанған.
"Осы қызметке қатты қызықтым. Арнайы күште жұмыс істейтін қыздарға қызыға қарайтынмын. Бізде осы взводтың ашылғанын кадр бөлімінен естіп, бірден келдім. Өзім қылмыскерлерді ұстау, қажет жерінде күш қолдану секілді қимылдарды көргім келді. Қыздардың қабілеті жедел жасақта қызмет етуге жеткілікті, тіпті ер адаммен салыстырғанда қыздар барлығына аса жауапкершілікпен, мұқият қарайды. Сонымен қатар қыздар шыдамдырақ келеді. Қыздардың бұл салада қызмет еткенінді тұрған ештеңе жоқ, істі тиянақты орындайды", - дейді ол.
Олимпиада ойындарынан жасақ жаттықтырушысына дейін
Қасенова Саида – бокстан Қазақстанның жеті дүркін чемпионы, Азия чемпионы, Азия ойындарының күміс және қола жүлдегері, әлем кубогінің қола жүлдегері, ең алғаш Олимпиада ойындарына лицензия алған қазақ қызы. 2012 жылы Олимпиада ойындарында 5-орын алған спортшы 2020 жылдан бастап жедел жасақ құрамында жаттықтырушы болып қызмет етеді. Бокстан кейін аралас жекпе-жектен Қазақстанның чемпионы атанған Саида қыздардың физикалық дайындығын жаттықтырады.
"Әр қыздың өз мінезі бар. Тіпті арнайы жасақта жұмысқа анау-мынау қыз келе бермейді. Алдына мақсат қойып соған жете алатын мінезді, сабырлы қыздар жұмыс істейді. Сондықтан әрқайсысымен жұмыс істеу арқасында кімнің қай спортқа деген қабілеті, құштарлығы бар екенін анықтап, жеке-жеке жұмыс істейміз. Бірі бокста мықты, бірінің жүгіру, күресуге икемі бар. Болашақта біраз жарыстан жылдам жасақ қыздарын көріп қаласыздар", - дейді Қасенова.
Олимпиада ойындарынан кейін құрамада біраз уақыт болған Саида кейін Қазақстанның жасөспірім қыздар құрамасының бас жаттықтырушысының көмекшісі қызметін атқарған. Сол жақта бір жыл қызмет етіп жүріп, аралас жекпе-жектен жарысқа барған. Жарыста аяғынан жарақат алған спортшы біраз уақыт денсаулығына көңіл бөлген.
"Ота жасатқан соң, жеті айдан кейін жаттығу бастап, жарысқа шықтым. Аралас жекпе-жектен әлем біріншілігіне барып қайттым. Содан кейін осы бағытқа бет бұрдым. Қыздар құрамасы ашылған соң, 2020 жылдың басында жасаққа келдім. Үлкен спорт бар жерде оңай дүние жоқ, жарақат алмайтын спортшы жоқ. Карантин болған соң қазір жарыстар жоқ, алда жарыстарға дайындықты бастаймын", - дейді Қасенова.
Жаттықтырушы болғанымен адам жетпей жатқан кезде жасақ құрамында бірге шығатын Саида блок бекеттегі жұмысы жайлы айтты.
"Бір қарағанда адам өміріне қауіпті емес жұмыс секілді көрінуі мүмкін, алайда ол жерде де түрлі адам бар. Біз (арнайы жасақ - Sputnik) сол жердегі қызметкерлердің қауіпсіздігіне жауап береміз. Бекетте тұрып адамдарға түсіндіру жұмысын жүргізіп, халықпен етене жұмыс істеуге тура келді. Ішінде мас болып, қызметкерлерге күш қолданған адамдар да болады. Сондай сәтте жедел түрде араласамыз", - дейді Саида Қасенова.
Ол халықпен жақын жұмыс істеген соң қару ұстауға қажеттілік болмағанын айтты.
"Жаңа жылдан бері қару алып, қауіпті операцияларға әлі барған жоқпын. Қыздардың қарусыз жұмыс істеуіне көмектесемін. Қыздардың ішінде біреу жүгіруден, бірі соққы беруден әлсіздеу болса, қазір барлығы кез келген жағдайға дайын", - дейді ол.
"Халқым үшін туған қызбын"
Алты жасынан бастап спорт пен өнерді бір арнаға тоғыстырып жүрген Қарашаш Есдәулетова Алматы облысы Ұзынағаш ауылында дүниеге келген. Әкесі мен анасы – самбошы, спорт шебері. Бала күнінен сұлулық байқауларында топ жарған Қарашаш, фотомодель болып, арасында киноэпизодтарға шақырту алған. Ал 2020 жылдың басынан бері жедел жасақ құрамына қабылданып, осы салада жұмыс істеп жүр.
Есдәулетова Қарашаш – жүзуден, еркін күрестен спорт шеберіне кандидат, дзюдо мен самбодан спорт шебері, самбодан Алматы қаласының бірнеше дүркін чемпионы, жеті дүркін Қазақстан чемпионы, Азия чемпионы.
"Ішкі істер органдарында оның ішінде жедел жасақта жұмыс істеуді бала күнімнен армандадым. Себебі менің ағаларым осы жерде жұмыс істеді. Америкалық фильмдерді көріп, бізде де осындай арнайы жасақ, әскери бөлім болғанын қаладым. Ашылғанын естіген кезде жүгіріп келдім, жер тістесем де осы жұмысқа орналасамын дедім. Мен үшін бұл жер лагерь секілді, жаным рахат табады", - деді Есдәулетова.
Актерлік шеберлік мамандығын тәмамдаған бойжеткен ән салып, театрда да ойнаған. Ал қазір қоғамдық тәртіпті бақылайтын жедел жасақтың бір мүшесі. Өзінің 13 жасынан бастап кәсіби спортпен айналысуына отбасы әсер еткенін айтты.
Әңгіме барысында бойжеткен арманын туралы сөз қозғады. Айтуынша, спорттың бірнеше түрінен дайындалып, спортта топ жаруды мақсат еткен.
"Шетелге барып, жарысқа қатысып, жылдам жасақ қыздарының шеберлігін көрсеткім келеді. "Қазақстанның жедел жасақ қыздары" деген атын шығарып, атақ алып келгім келеді", - дейді ол.
Айтуынша, жұмыс кезінде көзге түсетін сырға тағып, тырнақты қанық түске бояуға болмайды. Соған қарамастан, форма мен әскери аяқкиімді де жақсы көремін, дейді ол.
"Барлық жағдай жасалған. Спортпен айналыс та, еліңді, жеріңді қорға, қызмет ет. Үнемі халқым үшін туған қызбын деп ойлайтынмын. Спортта да сондай қағиданы ұстандым. Блок бекетте болсын, ұстау секілді операцияларға барғанда да халқым үшін жасап жатырмын деген ойда боламын", - дейді Қарашаш.
Айтуынша, жұмысқа түнгі үште де, жұмыстан тыс мезгілде, кез келген уақытта шақыруы мүмкін.
"Кез келген уақытта шақыртып алады. Тіпті көшеде кетіп бара жатқанда, "тревога" десе, үй киіміңмен кетесің. Үйге барып шығайын деген әңгіме мүлдем айтылмайды. Бұл біздің екінші үйіміз. Біраз уақыт бұрын дүкенге бара жатқанымда, хабарласты. Содан бірден такси тоқтатып, базаға келдім. Отбасым бұған үйреніп кеткен", - дейді ол.